Page 18 - 026

18

กระบวนการที่มีการกระท าร่วมกัน ซึ่งเป็นการร่วมความคาดหวังที่เกี่ยวกับตนเองและบุคคลอื่นที่เขามี
ความสัมพันธ์ด้วย ส่วนสถานภาพคือ ต าแหน่งของผู้แสดง

เกรซและคณะ (Krech and Others, 1962) ได้กล่าวว่า บทบาท เป็นแบบแผน
์
ความต้องการ เปูาประสงค ความเชื่อ ทัศนคติ ค่านิยมและการกระท าของสมาชิกที่ชุมชน คาดหวังว่า
ิ
จะต้องเป็นตามลักษณะของต าแหน่งนั้น ๆ หรืออาจกล่าวสั้น ๆ ว่า บทบาทคือสิทธ หน้าที่ในการ
กระท าของบุคคลหนึ่งที่มีต่อบุคคลอื่นในสังคมตามสถานภาพของตนเอง
เบอร์โล (Berlo, 1966) ได้ให้แนวความคิดเกี่ยวกับลักษณะบทบาทไว้ดังนี้

้
1. บทบาทที่ถูกก าหนดไว (Role Prescriptions) คือ บทบาทที่ก าหนดไว้เป็นระเบียบ
อย่างชัดเจนว่าบุคคลที่อยู่ในบทบาทนั้นจะต้องท าอะไรบ้าง

2. บทบาทที่กระท าจริง (Role Descriptions) คือ บทบาทที่บุคคลได้กระท าจริงเมื่อ

อยู่ ในบทบาทนั้น ๆ
3. บทบาทที่ถูกคาดหวัง (Role Expectations) คือ บทบาทที่ถูกคาดหวังโดยผู้อื่นว่า

บุคคลที่อยู่ในบทบาทนั้น ๆ ควรกระท าอย่างไร

ลินเดอร์สมิตและคณะ (Lindersmith and Others, 1975 อ้างถึงใน งามพิศ สัตย ์
สงวน, 2532) กล่าวว่า บทบาทของคนใดคนหนึ่งจะต้องประกอบด้วยลักษณะ ดังนี้

1. ต้องเป็นแบบหรือลักษณะเฉพาะของตนเอง
2. พฤติกรรมในสถานการณ์ที่ก าหนดให้นั้นจะต้องพอเหมาะกับลักษณะเฉพาะของ

ตน

3. ภูมิหลังของการกระท าที่เกี่ยวข้องกับสิ่งอื่น ๆ จะเป็นตัวชี้แนวทางในการกระท าที่
จะเกิดขึ้น

4. ในการแสดงบทบาทนั้น ๆ จะต้องมีการประเมินผลด้วยตัวเองและผู้อื่น
ส่วนโคเอ็น (Cohen, 1979) ได้เสนอเกี่ยวกับบทบาทไว้ดังนี้

1. บทบาทที่ถูกก าหนด (Prescribed Role) เป็นบทบาทที่สังคมก าหนดไว้ให้ต้อง

ปฏิบัติหน้าที่ตามบทบาทใดบทบาทหนึ่ง แม้ว่าบุคคลบางคนจะไม่ได้ประพฤติตามบทบาทที่คาดหวัง
โดยผู้อื่น เราก็ยังคงยอมรับว่าบุคคลจะต้องปฏิบัติไปตามบทบาทที่สังคมก าหนดให้

2. บทบาทที่ปฏิบัติจริง (Enacted Role) เป็นวิธีการที่บุคคลได้แสดงหรือปฏิบัติ

ออกมาจริงตามต าแหน่ง
3. บทบาทที่กระท าจริงเป็นบทบาทที่เจ้าของสถานภาพได้กระท าจริง ซึ่งอาจเป็น

บทบาทที่สังคมคาดหวัง หรือเป็นบทบาทที่ตนเองคาดหวัง หรืออาจเป็นบทบาทตามที่สังคมคาดหวัง

และตนเองคาดหวังด้วย