Page 67 - GL004

ฝายตรวจสอบวิพากษวิจารณการดําเนินงานของบริษัท ในขณะที่องคกรธุรกิจสวนใหญยังขาดความรู
ทั้งเชิงเนื้อหาและกระบวนการทํางานดานสิ่งแวดลอมศึกษา ซึ่งตองการการเสริมแรงจากภาคสวนอื่น
ประเทศไทยมีองคกรพัฒนาเอกชนที่มีประสบการณและองคความรูในงานสิ่งแวดลอมศึกษา
เขมขนอยูจํานวนหนึ่ง ทั้งในเชิงเนื้อหาและกระบวนการ ขณะเดียวกันก็มีองคกรพัฒนาเอกชนและ

องคกรชุมชนที่ทํางานดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมจํานวนมาก องคกรเหลานี้ทํางาน
ครอบคลุมประเด็นเนื้อหาดานตางๆ อยางกวางขวาง และสอดรับกับแนวทางการพัฒนาที่ยั่งยืน
ในสวนของพื้นที่ก็มีองคกรที่ทํางานในระดับตางๆ ครอบคลุมทุกภูมิภาคของประเทศ โดยบางสวน
ก็มีการทํางานแบบเครือขายในระดับทองถิ่น ระดับภูมิภาค และระดับชาติ รูปธรรมประการหนึ่งของ
ความรวมมือนี้ ไดแก งานสิ่งแวดลอมประจําป องคกรเหลานี้มีงานดานสิ่งแวดลอมศึกษาสอดแทรก
ในการดําเนินงานมากบางนอยบาง ทั้งที่เกิดขึ้นอยางมีจุดมุงหมายหรือวาเปนไปเอง ในภาพรวม
จึงนับวามีศักยภาพที่จะเปนผูดําเนินการหรือผูมีสวนสนับสนุนการพัฒนาสิ่งแวดลอมศึกษาฯ ไดดี

แมกระนั้นองคกรพัฒนาเอกชนที่ทํางานดานสิ่งแวดลอมศึกษายังนับวามีจํานวนไมมาก และ
สวนใหญดําเนินการเปนรายโครงการโดยอาศัยงบประมาณจากแหลงทุนอื่น โดยองคกรพัฒนาเอกชน
และองคกรชุมชนจํานวนมากที่ทํางานดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม แมเนื้อหางานจะอยูใน
แนวทางการพัฒนาที่ยั่งยืนอยางชัดเจน แตบทบาทสวนใหญเปนการรณรงคและขับเคลื่อนนโยบาย
ดวยเครื่องมืออื่นๆ ประเด็นสิ่งแวดลอมศึกษามักถูกนําไปผูกติดกับเปาหมายหลักในงานเฉพาะสวน
ของตนเอง มากกวาที่จะขยายผลดวยการเดินหนาไปสูเปาหมายของการเปลี่ยนแปลงสูสังคมที่มี
พลเมืองที่มีหัวใจสีเขียวในตนเอง
ดวยปริมาณและความหลากหลายขององคกรพัฒนาเอกชน โดยเฉพาะบรรดาองคกรเล็กๆ
ที่ไมมีสถานะทางการ ทําใหเขาถึงยาก อีกทั้งองคกรสวนใหญจะมีความถนัดและศักยภาพเฉพาะ

(ทํางานเฉพาะประเด็นหรือเฉพาะพื้นที่) ซึ่งตองการจะธํารงรักษาไวโดยไมยอมเปลี่ยนแปลง รวมทั้ง
มักจะมีเกณฑหรือมาตรฐานเชิงอุดมการณสําหรับกําหนดความรวมมือกับภาคสวนอื่น โดยเฉพาะ
ภาคธุรกิจเอกชน
ปจจุบันองคกรปกครองสวนทองถิ่นไดรับโอนภารกิจและงบประมาณเกี่ยวกับการจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมในทองถิ่น ซึ่งในการดําเนินงานตองใชแนวทางการมีสวนรวมของ
ประชาชน และ อปท. จํานวนไมนอยใชสิ่งแวดลอมศึกษาในการสนับสนุนการดําเนินงาน แมองคกร
ปกครองสวนทองถิ่นจะเปนหนวยงานหลักดานการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมในพื้นที่

แตหลายแหงยังไมเห็นความสําคัญของสิ่งแวดลอมศึกษา และในบรรดาที่ตระหนักถึงความสําคัญเอง
ก็ยังตองการการสนับสนุนทางวิชาการจากหนวยงานและองคกรอื่นๆ อีกมาก
กรณีเมื่อนํามาเปรียบเทียบกับชุมชนเมือง เปนที่นาสังเกตวา ขณะที่ในพื้นที่ชนบทของ
ประเทศ กระบวนการชุมชนเขมแข็งสามารถกระตุนใหเกิดการสืบคนและสังเคราะหทุนและภูมิปญญา
ทองถิ่น จนกระทั่งเกิดความตระหนักและความสนใจเรียนรูเกี่ยวกับความสัมพันธระหวางการพัฒนา

66 ¡ÒÃà´Ô¹·Ò§ÊÙ‹ÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁÈÖ¡ÉÒà¾×èÍ¡ÒþѲ¹Ò·ÕèÂÑè§Â×¹