Page 65 - GL004

โรงเรียนและครูจํานวนมิใชนอยที่มีประสบการณในการพัฒนา module และสื่อการเรียนรู
จากการดําเนินงานสิ่งแวดลอมศึกษารวมกับองคกรพัฒนาเอกชน และบริษัทตางๆ โดยบางกิจกรรม
และบางโครงการยังไดดําเนินการอยางตอเนื่องตอมาดวย นอกเหนือไปจากครูอาจารยจํานวนหนึ่ง
ซึ่งเคยรับการฝกอบรมเกี่ยวกับเรื่องสิ่งแวดลอมศึกษามาแลว

สถาบันอุดมศึกษาบางแหงไดริเริ่มหลักสูตรสิ่งแวดลอมศึกษา ซึ่งจะชวยขยายจํานวน
บุคลากรที่จะหนุนชวยการดําเนินงานสิ่งแวดลอมศึกษาฯ ในระยะยาวตอไป
แตเนื่องจากนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการคือจะสนับสนุนการพัฒนาสิ่งแวดลอมศึกษา
เชิงบูรณาการใหสอดแทรกอยูในสาระวิชาตางๆ จึงจะไมพัฒนาใหเปนหลักสูตรเฉพาะ ซึ่งนับวามีขอดี
เพราะลักษณะสารัตถะของสิ่งแวดลอมศึกษาฯ สอดคลองกับแนวทางการเรียนรูแบบบูรณาการ แตก็มี
ขอเสียในทางปฏิบัติ เนื่องจากครูผูสอนสวนใหญยังขาดทักษะในการบูรณาการและเชื่อมโยงความรู
หลากหลายมิติ ดังนั้นแบบแผนการเรียนรูดังกลาวอาจไมทําใหเกิดสิ่งแวดลอมศึกษาฯ อยางครอบคลุม

เปนระบบ แตจะไดรับความสําคัญและไดรับการพัฒนามากบางนอยบางตามแตความสนใจและทักษะ
ความสามารถของผูสอนในโรงเรียนตางๆ และทําใหขาดแนวทางการพัฒนาที่ชัดเจน
ในแงเนื้อหา งานสิ่งแวดลอมศึกษาในสถานศึกษาสวนใหญมีลักษณะแยกสวน ไมบูรณาการ
และยังขาดความชัดเจนในเปาหมายเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
นอกจากนี้ เนื่องจากที่ผานมางานสิ่งแวดลอมศึกษาในสถานศึกษา โดยเฉพาะระดับประถม
และมัธยม เกิดจากการริเริ่มภายนอก เชน ดวยทุนจากตางประเทศ การดําเนินโครงการของหนวยงาน
รัฐ องคกรพัฒนาเอกชน ฯลฯ โรงเรียนเปนเพียงผูปฏิบัติการตามแผนหรือแนวทางที่ถูกคิดคนและ
กําหนดไวแลว จึงขาดบทบาทและประสบการณการดําเนินงานในภาพรวม โดยเฉพาะในแงของ
การริเริ่ม การจัดสรางองคความรูใหม การวางแผน และการบริหารงาน

สวนชุดประสบการณตางๆ ยังขาดการประมวล สังเคราะห และวิเคราะห เพื่อที่จะนําไปสู
การกําหนดนโยบายและแผนที่มีประสิทธิภาพ สามารถแกไขจุดออนที่ผานมา รวมทั้งการหลีกเลี่ยง
ความผิดพลาดที่เคยเกิดขึ้นแลว
อนึ่ง การขาดการผสานเชื่อมโยงระหวางสิ่งแวดลอมศึกษาฯ ในสถานศึกษา และ
สิ่งแวดลอมศึกษาฯ นอกสถานศึกษา นับเปนขอจํากัดของความสําเร็จของการดําเนินการ
สิ่งแวดลอมศึกษาฯ ในสถานศึกษา นักเรียนไมเห็นความสําคัญของสิ่งที่เรียนรูและปฏิบัติใน
สถานศึกษาเมื่อพบวาชุมชนสังคมภายนอกมิไดมีแนวคิดและการปฏิบัติที่สอดคลองกัน

ขณะที่ สิ่งแวดลอมศึกษาฯ ที่อยูนอกเหนือสถานศึกษาของไทย ซึ่งมิไดมีกระทรวงศึกษาธิการ
ทําหนาที่เปน “เจาภาพ” สิ่งแวดลอมศึกษาโดยปริยายเหมือนในสถานศึกษา ดังนั้นการขาดความรูสึก
วาเปนเจาขาวเจาของอยางแทจริงของสิ่งแวดลอมศึกษานอกสถานศึกษาจึงเปนสิ่งบั่นทอน แมวา
หนวยงานและองคกรตางๆ จะมีการดําเนินงานดานสิ่งแวดลอมศึกษาอยูไมนอย แตเปนการดําเนินการ

64 ¡ÒÃà´Ô¹·Ò§ÊÙ‹ÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁÈÖ¡ÉÒà¾×èÍ¡ÒþѲ¹Ò·ÕèÂÑè§Â×¹