Page 34 - 049
P. 34
20
่
์
ความสมพันธระหวางรูปแบบกับทฤษฎี
ั
์
ู
ิ
ิ
แม้ว่ารปแบบเชงแนวคดจะแตกต่างจากทฤษฎอยู่บ้าง แต่ก็มความสัมพันธใน 2
ี
ี
ลักษณะ ดังน้ ี
้
ึ
ี
ู
ื
1. รปแบบเชงทฤษฎ (Theoretical Model) คอ รปแบบหรอแบบจ าลองทสรางข้นจาก
ู
ื
ี่
ิ
์
ื
ื
ี
ุ
ิ
ี่
ี
ุ
ประสบการณ งานวิจัย หรอทฤษฎทมอยู่แล้ว เพื่อหาข้อสรปทใช้อธบาย ท านาย หรอควบคม
ี่
ื่
ี่
ื่
ึ
ี่
ู
์
ี
ปรากฏการณของเรองทศกษา และเมอทดสอบรปแบบกับข้อมูลทเก็บรวบรวมได้แล้ว ถ้าม
ื่
ื
ู
ู
ื่
ู
้
ความสอดคล้องกัน รปแบบก็น่าเชอถอ อันอาจน าไปส่การสรางทฤษฎในเรองนั้น ดังนั้น รปแบบ
ี
เชงทฤษฎจงเปนเพียงขั้นตอนหนงของการสรางทฤษฎใหม่ๆ เท่านั้น
ิ
่
้
ี
ึ
ึ
ี
็
ิ
ู
ึ
ิ
ู
2. รปแบบเชงปฏบัต (Practical Model) คอ รปแบบหรอแบบจ าลองทสรางข้นจาก
ื
ิ
้
ื
ี่
ุ
ึ
ทฤษฎทมอยู่แล้ว เพื่อช่วยให้เข้าใจทฤษฎได้ง่ายยิ่งข้น หรอเพื่อน าไปใช้อธบาย ท านายหรอควบคม
ื
ิ
ี
ื
ี
ี่
ี
ี
ึ
ึ
ู
ี่
ี่
์
ปรากฏการณทศกษา ดังนั้นรปแบบลักษณะน้ จงเปนเพียงแบบจ าลองทได้จากการถ่ายทอดจาก
็
ู
ี
ทฤษฎไปส่การปฏบัตนั่นเอง
ิ
ิ
การสรางรูปแบบ
้
ู
การสรางรปแบบ คอการก าหนดมโนทัศน์ทเกี่ยวข้องสัมพันธกันอย่างเปนระบบเพื่อ
้
็
ื
ี่
์
็
ิ
ี
ู
ี่
ช้ให้เหนชัดเจนว่า รปแบบเสนออะไร เสนออย่างไร เพื่อให้ได้อะไร และส่งทได้นั้นอธบาย
ิ
ู
ปรากฏการณอะไร และน าไปส่ข้อค้นพบอะไรใหม่ ๆ (Keeves, 1988) หลักการสรางรปแบบทด ี
์
ี่
ู
้
ู
เพื่อก ากับการสรางรปแบบทใช้ประโยชน์ได้ ควรมข้อก าหนด 4 ประการ คอ
ื
ี่
้
ี
์
ึ
1. รปแบบควรประกอบข้นด้วยความสัมพันธอย่างมโครงสราง (Structural
ู
้
ี
ิ
้
์
Relationship) ระหว่างตัวแปร มากกว่าเน้นความสัมพันธเชงเสนตรงแบบธรรมดา (Associative
ี
้
Relationship) อย่างไรก็ตามความเชอมโยงแบบเสนตรงแบบธรรมดาทั่วไปนั้นก็มประโยชน ์
ื่
ึ
โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการศกษาวิจัยในช่วงต้นของการพัฒนารปแบบ
ู
ู
็
ึ
์
2. รปแบบควรใช้เปนแนวทางในการพยากรณ ผลจะเกิดข้นจากการใช้รปแบบได้
ู
สามารถตรวจสอบได้โดยการสังเกตและหาข้อสนับสนนด้วยข้อมูลเชงประจักษ์ได้
ิ
ุ
ุ
ื่
ึ
ู
3. รปแบบควรจะต้องระบหรอช้ให้เหนถงกลไกเชงเหตผลของเรองทศกษา ดังนั้น
ี่
็
ึ
ี
ื
ุ
ิ
นอกจากรปแบบจะเปนเครองมอในการพยากรณได้แล้ว ควรใช้ในการอธบายปรากฏการณได้ด้วย
์
ู
็
์
ื
ิ
ื่
้
ื
ื่
ู
้
4. รปแบบควรเปนเครองมอในการสรางมโนทัศน์ใหม่และการสรางความสัมพันธของ
์
็
ี่
ื่
้
ึ
ึ
็
่
ู
ตัวแปรในลักษณะใหม่ ซงเปนการขยายองค์ความรในเรองทก าลังศกษาด้วย
