Page 39 - 040
P. 39
39
วินัยประการที่ 2 แบบแผนความคิดอ่าน (Mental Models)
แบบแผนความคิดอ่าน ได้แก่ ข้อตกลงเบื้องต้น ความเชื่อพื้นฐาน ทัศนคติ
จากการสั่งสมประสบการณ์กลายเป็นกรอบความคิดที่ท า ให้บุคคลนั้นๆ มีความสามารถในการท า
ื่
ความเข้าใจ วินิจฉัย ตัดสินใจในเรองต่างๆ ได้อย่างเหมาะสม สิ่งเหล่านี้ถือเป็นพื้นฐานของ
วุฒิภาวะ (Emotional Quotient, EQ) ที่มีอิทธิพลต่อความรความเข้าใจต่อสรรพสิ่งในโลก มีผลต่อ
ู้
การประพฤติปฏิบัติต่อค่านิยม เจตคติที่เขามีต่อบุคคล สรรพสิ่งและสถานการณ์ทั้งหลาย หน้าที่
ของวินัยประการที่ 2 ก็เพื่อฝึกฝนให้เราได้เข้าใจ แยกแยะระหว่างสิ่งที่เราเชื่อกับสิ่งที่เราปฏิบัติ
การสืบค้นความคิดความเชื่อของเรา ท าให้เราท้าทายและปรับขยายขอบเขตและกระบวนการ
ความคิดความเชื่อของเรา เข้าใจมุมมองและการคิดของผู้อื่น
แบบแผนความคิดอ่านจึงมีการเคลื่อนไหวอยู่เสมอ แบบแผนความคิดอ่านมีพลัง
มีอิทธิพลต่อการรับรู้ การตีความและต่อพฤติกรรมของเรา ยิ่งเมื่อมีการแบ่งปันความคิดเห็น
มุมมองระหว่างกันด้วยแล้ว ยิ่งท าให้พลังของการเป็นองค์การแห่งการเรียนรู้เกิดขึ้น ซึ่งไม่น่า
แปลกใจว่าหนทางแรกเริ่มของการสร้างองค์การแห่งการเรียนรู้ที่ดี ได้ผลและคุ้มค่าที่สุด เริ่มจาก
การพบปะพูดคุยแบบไม่เป็นทางการระหว่างสมาชิกภายในองค์การนั่นเอง นอกเหนือจากการฝึก
ทักษะในการคิดใคร่ครวญและทักษะในการสืบค้นให้เกิดเป็นนิสัยของบุคลากรในองค์การ
วินัยประการที่ 3 วิสัยทัศน์ร่วม (Shared Vision)
วิสัยทัศน์คือภาพอนาคตที่ปรารถนาให้เกิดมีขึ้นในองค์การ การสร้างวิสัยทัศน์ร่วม
ของคนในองค์กร ให้สามารถมองเห็นภาพและมีความต้องการที่จะมุ่งไปในทิศทางเดียวกัน เป็นสิ่ง
ที่จ าเป็นต่อภาวะผู้น าทุกคน เป็นพลังขับเคลื่อนในภารกิจทุกอย่างขององค์การให้มุ่งสู่เป้าหมาย
เดียวกัน เป็นจุดร่วมและพลังการเรียนรู้ของสมาชิกในองค์การ ผู้น าต้องพัฒนาวิสัยทัศน์เฉพาะตน
(Personal Vision) ขึ้นมาก่อนจากคุณค่าส่วนบุคคล ความห่วงใย ให้ความส าคัญกับสิ่งใด จากการ
่
็
คิดได้ คิดเป็น และแบ่งปันให้ผู้อื่นได้รู้ เข้าใจ เหนคล้อยตามกัน กลายเป็นวิสัยทัศน์รวม (Shared
Vision) ที่มีการแบ่งปันกับผู้ที่เกี่ยวข้องในทุกระดับขององค์การ โน้มน้าวให้เกิดการปฏิบัติร่วมกัน
ไปในทิศทางที่ท าให้ภาพวิสัยทัศน์นั้นเป็นจริงขึ้นมา ในลักษณะการปฏิบัติเชิงรุก (Proaction) มิใช่
รอหรอตามแก้ไข (Reaction)
ื
้
Senge (1990 : 223-225) เห็นว่า การสร้างวิสัยทัศน์ร่วมนี้เป็นการสรางความคิดที่
ใช้ปกครอง (Government Idea) ชี้น าองค์การว่า องค์การคิดอย่างไร มีเป้าหมาย พันธกิจ และยึด
คุณค่าใด วิสัยทัศน์ที่ต้องสอดคล้องกับคุณค่า และค่านิยมที่ผู้คนยึดถือ
