Page 29 - 001

ี
นโยบายสาธารณะ: แนวคิดพื้นฐาน ขอโตแยงกระบวนการนโยบาย และระเบียบวิธ ยศธร ทวีพล
Public Policy: Basic Concepts, Policy Process Arguments and Methodology

ู
รัฐบาลในการดำเนินกิจกรรมตางๆ เองหรือมอบหมายใหผูอื่นดำเนินการแทนเพื่อความเปนอยที่ดีของ
ประชาชน (ศุภชัย ยาวะประภาษ และ ปยากร หวังมหาพร, 2552: 61) ผานการวางระเบียบกฎเกณฑ

ทางสังคมและโครงสรางสถาบันภายใตมุมมองทางรัฐศาสตร (Dye, 2005)
อยางไรก็ตามการอิทธิพลของนโยบายที่เกิดจากการตัดสินใจของรัฐอยางไมสมบูรณ (เรือง

วิทย เกษสุวรรณ, 2550: 1) ทำใหนโยบายจำเปนตองขยายขอบเขตการศึกษามากกวาการกลาวถึงการ

กระทำแหงรัฐและการตัดสินใจ แตนโยบายสาธารณะตองเปนการแกไขและการวินิจฉัยปญหา

สาธารณะอยางเหมาะสม ถูกตองและแมนยำ โดยเฉพาะในบริบทของประเทศสหรัฐอเมริกาที่มีปญหา

ความเทาเทียมในการจัดการศึกษาระหวางนักเรียนผิวสีตางๆ โดย Dye (2005) ระบุวาหากไมวินิจฉัย

ปญหาอยางถูกตอง ยอมทำใหการวิเคราะหนโยบายพบวาปญหาความเทาเทียมทางการศึกษาของ

โรงเรียนดังกลาวเกิดจากคุณภาพการศึกษา ซึ่งในความเปนจริงเกิดจากภูมิหลังทางครอบครัวเปนหลัก

1.3.1 ลักษณะนโยบายสาธารณะ

การกระทำของรัฐ

ลักษณะสำคัญของนโยบายเกี่ยวของกับสิ่งที่รัฐบาลเลือกกระทำหรือไมกระทำเพอตอบสนอง
ื่
ปญหาสาธารณะ (Dye, 2002) นโยบายสาธารณะจึงเปนงานของรัฐในการจัดการกับผลประโยชน 

สาธารณะ (Aiyede, 2023a: 89; Akanle and Omobowale, 2023) ครอบคลุมทุกการกระทำของ
ิ
รัฐ โดยมีหนวยงานรัฐเปนผูทำหนาที่ในการกำหนด การตัดสินใจนโยบาย การนำนโยบายไปปฏิบัตและ
ิ
การประเมนผลนโยบาย (Peters, 2018; Kraft and Furlong, 2020) และกิจกรรมยอยเปนการระบุ
ปญหา การเลือกใชเคร่องมือนโยบายเพื่อบรรลุเปาหมายการพัฒนาประเทศและการแกไขปญหามิต ิ
ื
ตางๆ อาทิ พลังงาน วัฒนธรรม เกษตรกรรม การศึกษา ความมั่นคง ทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดลอม นอกจากนั้นนโยบายสาธารณะ ถือเปนการสรางขอมูลนโยบายสาธารณะที่เปน
ี
วิทยาศาสตรเพื่อใหขอมูลนโยบาย มอิทธิพลตอการตัดสินใจของผูกำหนดนโยบายสาธารณะ

นักวิชาการ กลุมผูสนับสนุนหรือกลุมผูตอตานทางการเมือง (Bundi and Trein, 2022: 283)

9