Page 25 - 001

ี
นโยบายสาธารณะ: แนวคิดพื้นฐาน ขอโตแยงกระบวนการนโยบาย และระเบียบวิธ ยศธร ทวีพล
Public Policy: Basic Concepts, Policy Process Arguments and Methodology

อยางเปนธรรม จนกระทั่งนโยบายศาสตรไดรับการยอมรับในฐานะทฤษฎีและการปฏิบัติ โดยเปนองค 

ี
ความรในการจัดการกับผลประโยชนสาธารณะ มความเปนวิชาชีพของนักนโยบายสาธารณะและม ี
ู

ลักษณะเปนองคความรูนโยบายอยางเปนวิทยาศาสตร นาเชื่อถือ ถูกตอง แมนยำ มีความสามารถ

คาดการณการบรรลุเปาหมายการแกไขปญหาตามที่รัฐบาลกำหนด ซึ่งถือเปนศาสตรอันเกดข้นเพื่อ
ึ
ิ
สรางมาตรฐานและความกาวหนาของการศึกษานโยบายสาธารณะ (Brunner, 1997b)

1.2.2 พัฒนาการทางทฤษฎ
ี

ชวงสงครามโลกครั้งที่ 2 เปนจุดเปลี่ยนของพัฒนาการในนโยบายศาสตร เนื่องจากนโยบาย

ศาสตรเริ่มถูกกลาวถึงระหวางศาสตร อาทิ รัฐศาสตร รัฐประศาสนศาสตร สังคมวิทยา การเงิน ธุรกิจ
และเศรษฐกิจ อยางไรก็ตามแมนโยบายศาสตรถูกกลาวถึงระหวางศาสตร แตในชวงหลังสงครามโลก
ครั้งที่ 2 นโยบายศาสตรยังคงสถานะความเปนศาสตรที่ใหความสำคัญกับการแกไขปญหาสังคม

(Demir, 2021) การตระหนักตอการตัดสินใจนโยบายของชนชั้นนำทางการเมอง (Omobowale,
ื

Akanle and Busari, 2023) โดยอาศัยความรูจากสังคมศาสตรและศาสตรอื่นๆ โดยเฉพาะรัฐศาสตร

ครอบคลุมองคความรูการทำงานของรัฐ อำนาจ การเมือง การจัดการปกครอง การบริหารงานภาครัฐ
ความสัมพันธระหวางประเทศและความสัมพันธระหวางรัฐบาลกลาง มลรัฐและทองถิ่น


การถูกกลาวถึงขามศาสตรและคงสถานะความเปนศาสตรของนโยบายศาสตร ทำใหนโยบาย
ู
ิ
ั
ศาสตรถูกคาดหวังจากบรรดานักวชาการและนกปฏิบัติ ในการนำองคความรดังกลาว มาแกไขปญหา

สังคม (Pielke, 2004: 216) อาทิ การแกไขปญหาสาธารณะโดยการใชแนวคิด การใชเครื่องมอคนหา

ื
ทางเลือกของนโยบาย การเสนอแนะทางเลือกนโยบาย การปรับปรุงกระบวนการนโยบาย กลยุทธการ

ทำงาน (Ascher, 2007) การใชความรูนโยบายศาสตรในการตัดสินใจนโยบายเพื่อกอใหเกิดหนทาง

การแกไขปญหาหนทางใหมอยางเปนระบบ (Cockerill, Daniel, Malczynski and Tidwell, 2009:
212) ซึ่งเปนพัฒนาการของนโยบายศาสตรที่สะทอนใหเห็นจุดเริ่มตนของกรอบการศึกษานโยบาย
อยางไรก็ตามแมวานโยบายศาสตรมีความชัดเจนของกรอบการศึกษา แตนโยบายศาสตรยังคง
ไดรับการโตแยงในแงความแมนยำและความถูกตองขององคความรู (Šucha and Dewar, 2020: 22-

23) กอใหเกิดปญหาและขอจำกัดทางทฤษฎของนโยบายศาสตร ปญหาดังกลาวจึงนำมาสูการพฒนา
ั
ี
นโยบายศาสตรอยางเปนระบบ ซึ่งมีแฮโรลด ลาสเวลล (Harold Lasswell) เปนบุคคลสำคัญ (Goyal,

2017: 527; เรืองวิทย เกษสุวรรณ, 2552: 42) ผูทำหนาที่พัฒนาขอบเขตองคความรูและคนหาแนว
ทางการแกไขปญหาสาธารณะที่มประสิทธิภาพ ภายใตบริบทเฉพาะ (Hanson-DeFusco, 2022) ทั้ง
ี
การนิยาม การระบุปญหา การวิเคราะห การสรางขอเสนอเชิงนโยบาย การตัดสินใจ การทำความ

5