Page 15 - GL004
P. 15
อยูนอกแวดวงของมหาวิทยาลัย ในฐานะที่เปนแหลงความรูประเภทอื่น เราตองการผูที่มีความรูจาก
ทุกๆ องคาพยพเพื่อเขามาชวยกําหนดทิศทางในเรื่องนี้... อันที่จริง บอยครั้งที่มีการตั้งคําถามขึ้นวา
5
ใครเปนผูตัดสินวาความรูชนิดใดมีคุณคา เราจะไววางใจใหมหาวิทยาลัยเปนผูตัดสินอะไรวาเปน
คุณคาโดยลําพังไดละหรือ หรือวาสังคมอาจที่จะมีสวนรวมในการกําหนดวาความรูอยางใดที่มี
คุณคาดวย เพราะชีวิตสังคมยอมเนนการอยูรวมกันอยางยั่งยืนนั่นเอง หากแยกความดี ความงาม
6
ออกไปจากความรูเสียแลว เราจะนําเอาสิ่งใดมาสูอนาคตของมนุษยชาติ ดวยความหวงใย
ตออนาคตที่ปราศจาก “คุณคาที่จะอยูรวมกัน” จึงจําเปนที่เราจะตองเรียนรูเรื่องการอยูรวมกัน
เงื่อนไขใหมของการเรียนรูยอมจะตองไดรับการรังสรรคใหเกิดมีขึ้น
ประการที่สอง จะเพิ่มมติของคุณคาพอเพียงและยั่งยืนเขาไปในวิธีวิทยา ที่เนน
“ความเปนกลาง” ไดอยางไร คําวา “วิชาความรู” ในปจจุบัน โดยเฉพาะวิชาความรูที่คุนชินไดยิน
ไดฟงกันในรั้วมหาวิทยาลัยเปนความรูที่แบงแยกวิชาออกจากกันเพื่อพัฒนาศาสตรตางๆ จนเปน
ระบบของวิชา การพัฒนาวิชาการในมหาวิทยาลัยไดอาศัยแบบจําลองที่วางอยูบนหลักของการ
พัฒนาความรูที่มีความรูทางวิทยาศาสตรกายภาพเปนตนแบบ คือเอาเงื่อนไขความเปนกลาง มาเปน
เงื่อนไขของการสรางความรูทั้งหลายทั้งปวงโดยไมรูตัวคือ ปลอยใหคุณคาของความรูตองตกอยูภาย
ใตวิธีคิดเชิงเครื่องมือ โดยมิไดตระหนักถึงคุณคาของความรูในเชิงวิพากษ (Critical Knowledge)
และความรูเชิงเตือนสติ (Reflexive Knowledge) ขณะเดียวกันความรูที่สะทอนถึงคุณคาสูงสงที่
มนุษยพึงมุงหวัง (Humanistic Values) ยอมจะถูกกีดกันออกไปอยูชายขอบ มองอีกแงหนึ่ง
ความรูวิทยาศาสตรที่ถือวาแข็งแกรงนักหนาก็กลับเปนความรูที่ขาดมิติของหัวใจของการ
สํานึกรวมกัน โดยเฉพาะในบริบทของปญหาวิกฤตสิ่งแวดลอมและภูมิอากาศ วิทยาศาสตร
และเทคโนโลยีสรางผลงานใหมหาวิทยาลัยไดมาก แตดานสังคมศาสตร ดานการศึกษา
ดานมนุษยศาสตร ซึ่งวัดไดยากจึงเปนขออางที่จะละเลยคุณคาเหลานี้เสีย แมในหมูนักสังคมศาสตร
เองก็กลับไปยึดคุณคาตามกระแสเชนนี้มิใชนอย
5 คณะผูวิจัยโครงการนี้ไดแก รศ.สุริชัย หวันแกว, คุณปาริชาต ศิวรักษ, คุณนฤมล อภินิเวศ, คุณสุกรานต โรจนไพรวงศ,
คุณวรรณี พฤฒิถาวร, ดร.นฤมล อรุโณทัย, คุณรัตนา จารุเบญจ, คุณปาริชาต ชิตนุกูล, คุณวรดา ธรรมวิจิตร,
คุณจงจิตร นิลกรณ และคุณพรพิมล วิมลธาดา
6 จรัส สุวรรณเวลา, สังคมความรูยุคที่ 2 สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรการแพทย จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย, 2547
14
14 ¡ÒÃà´Ô¹·Ò§ÊÙ‹ÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁÈÖ¡ÉÒà¾×èÍ¡ÒþѲ¹Ò·ÕèÂÑè§Â×¹ ¡ÒÃà´Ô¹·Ò§ÊÙ‹ÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁÈÖ¡ÉÒà¾×èÍ¡ÒþѲ¹Ò·ÕèÂÑè§Â×¹