Page 13 - GL004

เพราะฉะนั้นจึงเกิดปรากฏการณดังที่ไดกลาวไวในเบื้องตนแลววา กระแสความตื่นตัว

ในเรื่องสิ่งแวดลอมศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนมีสูงยิ่งขึ้น เชื่อมโยงกับการพัฒนาดวยปรัชญา
เศรษฐกิจพอเพียงกันมากขึ้นและกวางขวางขึ้น แตทั้งปวงนี้ก็ยังมิไดเอื้อใหเกิดการปรับปรุง

เปลี่ยนแปลงโครงสรางในเชิงลึกเทาที่ควร เรายังคงดําเนินการไปตามแบบเดิม เพียงแตวาแตงเติม
คําใหมเขาไป หากปราศจากการเคลื่อนยายในเชิงความหมาย ไมมีมิติแนวลึกในความสํานึก

รวมกันเอาเลย สภาพการณเชนนี้การทบทวนการพัฒนาเชื่อมโยงกับการตื่นตัวเรื่องปรัชญาเศรษฐกิจ
พอเพียงจะมีความจําเปนหรือไม อยางไร การพิจารณาในโอกาสนี้จึงมีความสําคัญมาก

ความรูมีหลายประเภท ความรูเชิงวิชาการที่ร่ำเรียนอยูในมหาวิทยาลัยนับวาสําคัญและ
ถูกถือวาเปนระบบความรูอันชอบธรรมเปนที่รับรองกันในประเทศและระหวางประเทศ จนอาจกลาว
ไดวาเปนความรูสากล ความรูเหลานี้เปนระบบของความรูประเภทที่สามารถนําไปเทียบโอน

ปรับขึ้นอัตราเงินเดือน ความรูที่มีการคิดคํานวณคาตอบแทน แตความรูประเภทอื่นๆ ที่มีความ
ตื่นตัวกัน โดยมักจะเรียกขานกันในถอยคําใหม เชน ภูมิปญญาทองถิ่น ฯลฯ ปรากฏการณเรื่องการ

ดูแลปากับชุมชนอยูใกลปา คนสามารถอยูคูกับปาโดยไมทําลายปา อาจทําความเขาใจไดยาก
สําหรับผูคนที่เติบโตมาในสังคมเมือง เขาคิดวาชุมชนกับปาตองแยกออกจากกัน การอยูใกล
ก็มีแตจะทําลายกัน ทุกวันนี้ความรูบางประเภทไดรับการยกสถานะเปนความรูหลักที่มีความถูกตอง

นาเชื่อถือกวา แตความรูอยางเชนคนกับปาพึ่งพาอาศัยกันไดดี กลับกลายเปนความรูชายขอบ
ที่ไมไดรับการยอมรับ และถูกผลักไปอยูชายขอบ ที่เปนเชนนี้ก็เพราะเปนความรูชนิดที่สังคมถือวา

อันตราย ไมมีที่มีทางในสังคม
ปจจุบันเราจะพบวา ความรูของคนหลายกลุมที่อยูชายขอบกําลังไดรับความสนใจมากขึ้นๆ

เชน ความรูเพื่อนชวยเพื่อนที่ประสบเคราะหกรรมกรณีของผูปวยที่ติดเชื้อ HIV ยิ่งกวานี้ในหวงเวลา
3 ปของเหตุการณสึนามิที่ผานมาทําใหเรายิ่งประจักษชัดมากขึ้น วาบรรดาอาสาสมัครสึนามิจริงๆ

ก็คือคนที่เผชิญกับภัยสึนามิดวยตัวเอง การชวยคนอื่นทําใหเขาลืมความเศราซึมจากความรูสึก
โทษตนเองที่ไมอาจชวยคนในครอบครัวไดทัน ตอนนี้พวกเขาใชชีวิตในการรวมฟนฟูชุมชน
หลังภัยพิบัติไดอยางนาศึกษา มีความรูที่ติดตัวคนหลายชนิดหลายประเภทและหลายกลุม

ซึ่งนักวิชาการเรารูจักและคุนเคยนอยมาก สังคมมักรูจักและคุนเคยแตความรูที่เรียกวาเปนระบบ
และอยูในสถาบัน (Institutionalized Knowledge) ความรูเหลานี้จะมีฐานะพิเศษคือ มีคุณคา

12
12 ¡ÒÃà´Ô¹·Ò§ÊÙ‹ÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁÈÖ¡ÉÒà¾×èÍ¡ÒþѲ¹Ò·ÕèÂÑè§Â×¹ ¡ÒÃà´Ô¹·Ò§ÊÙ‹ÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁÈÖ¡ÉÒà¾×èÍ¡ÒþѲ¹Ò·ÕèÂÑè§Â×¹