Page 14 - GL004
P. 14
มากกวา เปนความรูเลิศเลอกวาความรูอื่นๆ มีอํานาจสรางความชอบธรรมใหกับการตัดสินใจ
ของผูมีอํานาจทางการเมืองและโครงการขนาดใหญไดงาย ในขณะที่ความรูซึ่งเรียกวาความรู
ชายขอบนั้น มีสถานะต่ำตอยกวา แมไดรับการเอยอางถึงอยูบางเปนบางครั้งบางคราว
อยางไรก็ดี ถาจะมุงทิศทางการพัฒนาที่ยั่งยืนจริงจังแลวไซร การจัดแบงความรูเปนระดับ
สูงต่ำ (Hierarchy of Knowledge systems) นี้ก็เปนปญหาใหญที่สมควรไดรับการทบทวน และ
วิธีการแสวงหาความรูที่จะนํามาแกไขปญหาก็ตองปรับเปลี่ยนไป แมแตภายในมหาวิทยาลัย
การแบงชั้นระหวางความรูกันระหวางวิชาสายวิทยาศาสตรเทคโนโลยี กับสายสังคมศาสตรและ
สายมนุษยศาสตร ก็นาจะเปนประเด็นที่ตองมีการทบทวนดวย เราตองการการทํางานอยางไมจํากัด
เฉพาะกลุมสาขาวิชาตนเอง หรือเรียนรูแตภายในโครงสรางเดิมอยางจํากัดวง เชน ชาวมหาวิทยาลัย
ทํางานของตนเองไป กรมก็ทํางานตัวเองไป กระทรวงก็ทําไป องคกรพัฒนาเอกชน ก็ทํางาน
ของตัวไป ฯลฯ การทํางานโดยขาดทาทีที่เปดกวางกวาเดิม โดยเฉพาะในฝายที่อยูในโครงสราง
ที่มีอํานาจและสถานะเดิมนี้ กลับเปนการทบทวนความคับแคบแกกันและกันใหมากยิ่งขึ้นไปอีก
สิ่งทาทาย 4 ประการ
เราใหคุณคากับความรูประเภทใดบาง ประเด็นวาดวยคุณคา (Values) ไดกลายเปนปญหา
พื้นฐานในการจัดการศึกษาอยางไร โจทยขอนี้นับเปนเรื่องที่ทาทาย ประการแรก เราพูดถึงมูลคาเพิ่ม
กันจนกระทั่งติดปาก และโดยที่ไมสึกรูตัวถอยคํานี้ไดแฝงเขามาในการประเมินโครงการ เหตุฉะนี้
ความรูที่เพิ่มมูลคาได (Value added) จึงกลายเปนความรูที่ไดรับการยกยองและประเมินวาสําคัญ
กวาความรูประเภทอื่นอันไมอาจตีมูลคาได ดังนั้นในโอกาสของการอภิปรายถกเถียงกันในเรื่อง
สิ่งแวดลอมศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน จึงนาจะเปนโอกาสอันดีที่จะพิจารณาวาคุณคาใดที่แฝงอยู
ในการประเมินความรูในหมูพวกเรา คุณคาที่แฝงอยูในการประเมินความรูในสังคมเปนคุณคา
ชนิดใด เราใหความสําคัญแตกับความรูที่ขายไดแตอยางเดียวใชหรือไม หรือการที่จะมิใหเปนเชนนั้น
เราพึงทําอยางไรกันดี
เราไดรับมอบหมายจากกรมสงเสริมคุณภาพสิ่งแวดลอมใหดําเนินการศึกษาวิจัยเรื่อง
แผนหลักฯ นี้ ทานคงเห็นวามหาวิทยาลัยนาจะเปนแหลงที่ชวยทํางานนี้ได ขณะเดียวกัน พวกเรา
ในรั้วมหาวิทยาลัย กลับรูสึกวาเรายังจะตองแสวงหาความรูจากอีกหลายๆ แหลง จึงหันไปพึ่งทานที่
¡ÒÃà´Ô¹·Ò§ÊÙ‹ÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁÈÖ¡ÉÒà¾×èÍ¡ÒþѲ¹Ò·ÕèÂÑè§Â×¹
¡ÒÃà´Ô¹·Ò§ÊÙ‹ÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁÈÖ¡ÉÒà¾×èÍ¡ÒþѲ¹Ò·ÕèÂÑè§Â×¹ 13 13