Page 9 - GL004

ประเด็นคําถามในเบื้องแรกก็คือ การที่มีผูไดรับผลกระทบดํารงอยูจริงเรากําหนดวางทาที

เชนไรเมื่อเราพูดถึงการศึกษาสิ่งแวดลอมเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ทั้งสองสิ่งจะเกี่ยวของกันแคไหน

เพียงใด ความหมายภายนอกดูเหมือนจะสวมใสเสื้อคลุมสีเดียวกัน ดวยคําเรียกขานเดียวกัน
แตวาความหมายภายในที่เราใหนั้นเหมือนกันหรือไม การพัฒนาที่ยั่งยืน “ของเรา” มีความเชื่อมโยง

กับ “คนอื่น” ซึ่งเปนผูอยูรวมแผนดินเดียวกัน คนอื่นซึ่งอาจเปนคนไรสถานะทางกฎหมาย และ

บางกรณีไดแกผูตกเปนเหยื่อของมลภาวะจากโครงการขนาดใหญ หรือสิ่งที่ไดรับผลกระทบ
อาจจะเปนสัตวอื่น รวมทั้งสิ่งมีชีวิตอื่นหรือไม ทามกลางความตื่นตัวอยางสําคัญในเรื่องสิ่งแวดลอม

ศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนเชนนี้ จึงใครจะชี้ใหเห็นวา สภาพการณเชนนี้ชวนใหรูสึกถึงความเสี่ยง
อันแฝงเรนอยูดวย เปนอาการโนมเอียงที่จะเดินลงรองเดิมๆ เพียงแตเพิ่มปริมาณ เพิ่มกระบวนการ

เขาไปเทานั้น ขอที่นาหวงใย คือ การถอดถอนเอาความหมายเชิงลึกซึ้งเปนหัวใจของเรื่องนี้ออกไปเลย

เปนหัวใจที่จะทบทวนทิศทางการพัฒนา (Paradigm Shift) ปรากฎการณที่เราแลเห็น คือ แทนที่จะ
สนใจ ใสใจคุณภาพของการพัฒนา เรายังหวนกลับไปคํานึงถึงการบรรลุเปาของการพัฒนาเกี่ยวกับ

อัตราความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจการคาเปนเอก โดยละเลยดานคุณภาพเชนดังเคย
ในบริบทของการปรับตัวทางเศรษฐกิจโลกปจจุบัน แนวโนมของการมองแตตัวเลขอัตรา

การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจเพิ่มขึ้นของความเจริญยังเปนไปอยางแข็งแรง การถกเรื่อง

สิ่งแวดลอมศึกษาในสังคมปจจุบันจึงมีความเห็นพองในเปลือกนอก แตแฝงดวยปญหาแตกตางและ
ขัดแยงในรายละเอียดขั้นพื้นฐาน ดังนั้นนาจะตองชวนใหหันมาตั้งหลักรวมกันใหได เพราะเรา

ไมอาจแนใจไดเลยวาความหมายที่แตละคนให กับคําวา “การพัฒนา” “สิ่งแวดลอม”

“พอเพียง” นั้น ผูคนเห็นตรงกันหรือไม และการศึกษาที่เราตางเรียกขานนั้นหมายถึง
สิ่งเดียวกันหรือไม โดยบางทีก็ปรากฏเปนการเพิ่มหลักสูตรในมหาวิทยาลัยเพียงเทานั้น ที่ทางของ

สิ่งแวดลอมศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนจะอยูตรงไหนในโลกที่น้ำหนักยังเทไปที่การคิดแบบเนน

เศรษฐกิจที่ขยายตัวโดยไมสิ้นสุด
ปญหาของการศึกษาสิ่งแวดลอมเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนในทามกลางบริบทปจจุบันจะมี

ประการใดบางนั้น บุคคลที่ทํางานในองคกรทองถิ่น ทํางานเปนครูบาอาจารย รวมทั้งในดานสื่อ
ซึ่งมีประสบการณมากกวาก็คงจะไดชวยกันจําแนกแจกแจงกันตอไป หากในที่นี้จะขอแสดงทัศนะ

8 8 ¡ÒÃà´Ô¹·Ò§ÊÙ‹ÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁÈÖ ¡ÉÒà¾×èÍ¡ÒþѲ¹Ò·ÕèÂÑè§Â×¹
¡ÒÃà´Ô¹·Ò§ÊÙ‹ÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁÈÖ¡ÉÒà¾×èÍ¡ÒþѲ¹Ò·ÕèÂÑè§Â×¹