Page 208 - การศึกษาวิเคราะห์หนังสืออะกีดะฮฺ อันนาญีน ฟี อิลมฺ อุศูล อัดดีน ของชัยคฺ ซัยนฺ อัลอาบิดีน เบ็น มุฮัมมัด อัลฟะฏอนีย์

186

อัลลอฮ์  ทรงอนุญาตให้บริโภคได้สําหรับผู้ที่อยู่ในภาวะคับขัน ไม่สามารถจะหา
อาหารอื่นเพื่อประคองชีวิตได้ นอกจากเนื้อสุกรหรือสิ่งที่ฮะรอมเท่านั้น แต่มิใช่ถือโอกาสจนเกินความ

จําเป็น (al-Ṭabariy, 2000 : 3/321 ; Ἰbn Kathīr, 1999 : 1/482).
เป็นที่ทราบกันฮุกุ่มนั้นแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ฮุกุ่มตักลีฟีย์ที่ได้อธิบายไป

แล้วและฮุกุ่มวัฎอีย์

ความหมายฮุกุ่มวัฎอีย์
1
ผู้แต่งได้กล่าวถึงฮุกุ่มวัฎอีย์ว่า
) " زعاؾ ٕار حٝشص عْاَ طضؽ ببع تٜأٜ ( 2 ٢عضٚ ِهس ٜٔا ِٝي ٣انمر ٕار "

แปลว่า “และได้เรียกชื่อกับห้าประการนี้ว่าฮุกุ่มวัฎอีย์ (คือ สะบับ ชะรัฏ มานิอฺ

เศาะฮีฮ และฟาสิด)”

ฮุกุ่มวัฎอีย์ คือ ฮุกุ่มที่ถูกกําหนดโดยสิ่งอื่นเพื่อเป็นสัญญาณของฮุกุ่ม 3 ซึ่งจะต้องมี
องค์ประกอบ 5 ประการดังต่อไปนี้

1) สะบับ ببع แปลว่า สาเหตุ หมายถึง ลักษณะที่ชัดเจนและแน่นอนที่ถูก
(
)
กําหนดให้เป็นสัญญาณของฮุกุ่ม โดยที่ฮุกุ่มจะเป็นเสมือนเงาของสาเหตุ กล่าวคือหากมีสาเหตุเมื่อใด

ฮุกุ่มก็จะมีเมื่อนั้น และหากไม่มีสาเหตุฮุกุ่มก็ไม่อาจเกิดขึ้นได้อย่างเด็ดขาด อาทิ เช่น การคล้อยของ
์
ดวงอาทิตย์เป็นสัญญาณของการละหมาดซุฮฺริ ดังที่อัลลอฮ  ได้ตรัสว่า
ﭼ ﭰ ﭯ ﭮ ﭭ ﭽ

) 78 ةيأ نم ضعب : ءارس ا ةروس (

ความว่า“และเจ้าจงดํารงการละหมาดเมื่อตะวันคล้อย”
(สูเราะฮอัลอิสรออ : ส่วนหนึ่งจากอายะฮ์ 78)
์
์
สาเหตุนั้นเป็นสัญญาณของฮุกุ่ม โดยฮุกุ่มจะเป็นผลของสาเหตุเสมอ กล่าวคือหาก
ขาดสาเหตุแล้ว ฮุกุ่มก็จะไม่อาจเกิดขึ้นได้อย่างเด็ดขาด

2) ชะรัฏ طضؽ แปลว่า เงื่อนไข หมายถึง ลักษณะที่ชัดเจนและแน่นอนที่ทําให้
(
)
เกิดความสมบูรณ์แก่สิ่งที่เป็นเงื่อนไข แต่ไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของสิ่งนั้น หากขาดเงื่อนไขแล้วฮุกุ่มก็จะไม่

บังเกิดเป็นฮุกุ่ม เช่น การมีวะลีย์ (ผู้ปกครอง) ในการแต่งงาน ดังฮะดีษของท่านนะบีมุฮัมมัด  ที่
กล่าวว่า :

1
Tuan Mināl, n.d. : 10.
2 ฮุกุ่มวัฎอีย์ในที่นี้หมายถึงสะบับ ชะรัฏ มานิอฺ เศาะฮีฮและฟาสิด
3
Ἰbn Qudāmah .n.d. : 1/157-167 ; al-Zuhailiy, 1986 : 1/93-108.