Page 204 - การศึกษาวิเคราะห์หนังสืออะกีดะฮฺ อันนาญีน ฟี อิลมฺ อุศูล อัดดีน ของชัยคฺ ซัยนฺ อัลอาบิดีน เบ็น มุฮัมมัด อัลฟะฏอนีย์

182

ความหมายฮุกุ่มอาดัตข้างต้นเหมือนกับความหมายของอุละมาอ์หลาย ๆ ท่าน
(„Abd al-Razāq „Afīfiy, 1420 : 4) ความหมายฮุกุ่มอาดัตจะเห็นได้ว่าการยอมรับหรือปฏิเสธต่อสิ่ง

หนึ่งสิ่งใดจะต้องผ่านกระบวนการทดลองมาหลายครั้งซึ่งแตกต่างกับฮุกุ่มอักลีย์โดยไม่ต้องทดลองหรือ
ทําซ้ํากันหลายๆ ครั้ง

โดยหลักทางอุศูลุดดีนฮุกุ่มอาดัตจําแหนกออกเป็น 4 ชนิด คือ

1. การสัมพันธ์กันระหว่างสองสิ่ง เช่น การรู้สึกอิ่มด้วยกับการกิน
2. การสัมพันธ์กันระหว่างสองสิ่งที่ไม่สามารถสัมผัสกันได้ เช่น การไม่รู้สึกอิ่มด้วย

กับการไม่กิน
3. การสัมพันธ์กันระหว่างสิ่งที่มีกับสิ่งไม่มี เช่น การรู้สึกหนาวด้วยกับการไม่ห่มผ้า

1
4. การสัมพันธ์กันระหว่างสิ่งที่ไม่มีกับสิ่งที่มี เช่น การไม่ไหม้ด้วยกับการมีเปียก
ฮุกุ่มอาดัตจะต้องผ่านการสัมผัส การทดลอง การพิสูตรได้ แต่ไม่สามารถนําหลักการ
นี้ไปใช้ในเรื่องอะกีดะฮ์ เตาฮีด อีมาน เพราะจะทําให้เกิดการปฏิเสธในพระเจ้า

4.3.3 ความหมายฮุกุ่มชัรอีย์
2
ผู้แต่งได้กล่าวถึงความหมายฮุกุ่มชัรอีย์ว่า

ٛتأ ٙصٛع تٛتٓت ٔغر ـًهَ ٔتاٛبضؾ ٔغر ؼتٓ٥برػٜ للها ّ٬ن تٜا عضؽ ِهس ٕار "

" ٘سابا ٧ب ٕار تٛتٓت ٧ب ٔنترٖٓزػٜ ٛتأ ؼصاٖ ٔغر ٛتأ ٘٦ت تٛتٓت
แปลว่า“และฮุกุ่มชะรุอฺนั้นคือ กะลามุลลอฮ์ (คําตรัสของอัลลอฮ) ที่เกี่ยวข้องกับการ
์
กระทําของมุกัลลัฟโดยการสั่งใช้หรือสั่งห้ามหรืออนุญาต หรือการบัญญัติศาสนาด้วย
การสั่งและการอนุญาต”

ฮุกุ่มชัรอีย์ หมายถึง คําตรัสของอัลลอฮ์  ที่เกี่ยวข้องกับการกระทําของบรรดา

มุกัลลัฟ (ผู้บรรลุศาสนภาวะ) ที่มีลักษณะเป็นการสั่งการให้ทํา หรือให้งดกระทํา หรือให้เลือกระหว่าง
การกระทําและไม่กระทํา หรือโดยการวางสัญญาณไว้

นิยามฮุกุ่มชัรอี ย์ข้างต้นปรากฏจากคํานิยาม (al-Taftāzāniy,.1996.:.1/24.และ
al-Bahāriy, n.d..:.1/54) การบัญญัติ ฮุกุ่มชัรอีย์โดยพิจารณา 3 ลักษณะหลัก คือ การสั่งใช้ เช่น

3
4
5
เกี่ยวกับการละหมาด การสั่งห้าม เช่น การกินดอกเบี้ย และการให้เลือก เช่น การกินและการดื่ม
6
เรื่องละเอียดจะกล่าวต่อไป ฮุกุ่มชัรอีย์แบ่งออกเป็นฮุกุ่มตักลีฟย์และฮุกุ่มวัฎอีย์
ี

1
al-Sāwiy, 1947 : 21 ; Abd al-Razāq „Afīfiy, 1420 : 2.
2
Tuan Mināl, n.d. : 9.
3 สูเราะฮ์อัลอิสรออ์ อายะฮ์ที่ 78
4 สูเราะฮ์อัลบะเกาะเราะฮ์ อายะฮ์ที่ 275
5 สูเราะฮ์อัลบะเกาะเราะฮ์ อายะฮ์ที่ 187
6 ดรายละเอยีดหน้า 180-186

ู