Page 41 - 022
P. 41
41
็
ุ
ี่
ี
ี่
ิ
ิ
ี่
คนทครองฐานะต าแหน่งทมต่อบทบาททควรจะเปน บคลกภาพของตนเองและบคลกภาพของผู้อน
ื่
ุ
ิ
ี
ี
ี่
ิ
ื่
ุ
ี่
เข้ามาร่วมในพฤตกรรม อกทั้งเครองกระต้นทมอยู่ในเวลานั้นและสถานทเกิดการตดต่อทางสังคมก็
มผลต่อพฤตกรรมจรงด้วย
ิ
ี
ิ
ิ
ในขณะทจ านงค์ อดวัฒนสทธ และคณะ (2532: 45-46) ได้แบ่งลักษณะของบทบาท
ี่
ิ
ิ
ื
็
ออกเปน 3 ประเภท คอ
ุ
ี่
ื
ิ
็
1. บทบาทในอดมคต (Ideal Role) ได้แก่บทบาททก าหนดไว้เปนกฏหมายหรอตามความ
ุ
ึ
็
คาดหวังของบคคลทั่วไปในสังคม เปนแบบฉบับทสมบูรณ ซงผู้ทมสถานภาพหนงๆ ควรกระท าแต่
ี่
ึ
่
์
ี
ี่
่
อาจไม่มใครท าตามนั้น
ี
2. บทบาทตามทบคคลเข้าใจหรอรบร (Perceived Role) เปนบทบาททข้นอยู่กับบคคลนั้นๆ
ี่
ุ
ึ
ั
ู
้
็
ี่
ื
ุ
ิ
ี
ิ
ิ
็
ิ
จะคาดคดด้วยตนเองว่าควรเปนอย่างไร ทั้งน้ย่อมเกี่ยวข้องกับทัศนคต ค่านยมหรอบคลกภาพและ
ื
ุ
์
ุ
ประสบการณของบคคลแต่ละคน
ิ
ิ
ุ
ี่
ิ
ิ
3. บทบาททแสดงออกจรง (Actual/ Enacted Role) ได้แก่การกระท าทบคคลปฏบัตจรง
ี่
ึ
ิ
ี
ี่
์
ย่อมข้นอยู่กับสถานการณเฉพาะหน้าในขณะนั้นด้วย สถานการณต่างๆ ทมอทธพลต่อการแสดง
ิ
์
บทบาทหนงๆ อาจเปนสภาพแวดล้อมธรรมชาตและสภาพแวดล้อมทางสังคม เช่น การกดดันของ
ิ
็
ึ
่
ุ
ี่
กล่มต่างๆ ดังนั้นบทบาททท าจรงๆ จงอาจสอดคล้องหรอไม่สอดคล้องกับบทบาทในอดมคตหรอ
ื
ุ
ื
ิ
ิ
ึ
ี่
ี่
ู
้
ุ
ื
ั
ึ
บทบาททบคคลรบรก็ได้ สถานภาพจงเปนโครงสรางหรอกรอบทก าหนดให้บคคลแสดงบทบาท
ุ
็
้
แตกต่างกันได้ในระดับหนง แต่ก็มแนวทางเปนมาตรฐานให้กระท าอยู่ในขอบเขตทสังคมยอมรบ
ี
่
ึ
ี่
ั
็
ได้
ี
ี
นอกจากน้จ านงค์ อดวัฒนสทธและคณะ (2532: 67) ได้อธบายถงทฤษฎบทบาท (Role
ึ
ิ
ิ
ิ
ิ
็
ิ
ึ
ิ
Theory) ว่า เปนทฤษฎทอธบายถงพฤตกรรมทางสังคมทบคคลแสดงต่อกันว่าเปนการแสดงบทบาท
็
ี
ี่
ุ
ี่
ตามทสังคมก าหนด ท านองเดยวกับการแสดงละครตามบท (Script) “บท” ดังกล่าวก็คอสถานภาพ
ี
ื
ี่
ุ
ู
ี
และบรรทัดฐานนั่นเอง บคคลในสังคมมสถานภาพต่างๆ มากมายและถกคาดหวังจากคนอนให้
ื่
แสดงบทบาทตามสถานภาพทตนด ารงอยู่ ส่วนบรรทัดฐานหรอความคาดหวังของสังคมก็มหลาย
ื
ี่
ี
ื
ื
ระดับ ตั้งแต่การบังคับให้ต้องกระท าหรอห้ามกระท า จนถงการคาดหวังว่าควรกระท าหรอไม่ควร
ึ
ุ
ั
กระท า นอกจากสังคมคาดหวังให้บคคลแสดงบทบาทแล้วยังมกลไกส าหรบควบคมบังคับให้บคคล
ี
ุ
ุ
ื
ยึดถอบรรทัดฐานด้วยการลงโทษโดยวิธต่างๆ
ี
ุ
ณรงค์ เสงประชา (2541: 150-151) ได้รวบรวมสาเหตของการเกิดความเครยดในบทบาท
็
ี
(Role Strain) ไว้ดังน้ ี
ั
ี่
1. บคคลได้รบบทบาทใหม่ทไม่สอดคล้องกับบทบาทเดม
ุ
ิ
ุ
ี
2. บคคลมบทบาทมากมายแต่มความจ าเปนต้องเลอกแสดงเพียงบทบาทเดยว
็
ี
ี
ื
