Page 28 - 016
P. 28
28
ให้ความส าคัญทั้งที่เป็นวัตถุทางกายและที่เป็นจิตวิญญาณ ดูแลและเสริมสร้างในสิ่งเหล่านี้ให้
ครอบคลุมและอัลญามาลี (อ้างใน นิเลาะ แวอุเซ็ง, 2551: 39) ได้นิยามการศึกษาในอิสลามไว้ว่า
การศึกษาในอิสลาม คือ กระบวนการพัฒนาและเสริมสร้างความเป็นอัจฉริยภาพของมนุษย์ที่
ครอบคลุมและสมบรูณ์ การศึกษาในอิสลามจะเกี่ยวข้องกับมิติศรัทธา ศาสตร์ จริยธรรม การปฏิบัติ
ธรรมเป็นระบบอย่างมีแก่นสาร ศาสตร์ในที่นี้ หมายถึงชะรีอะฮฺและศาสตร์อื่น ๆ ที่ได้จากการศึกษา
หรือแสวงหา
อับดุลสุโกร ดินอะ (2553: ออนไลน์) กล่าวว่า การศึกษาในอิสลาม หมายถึง
กระบวนการส่งเสริมและพัฒนาความสามารถและทักษะของบุคคล เพื่อตอบสนองความต้องการของ
ชีวิตในทุกแง่ทุกมุม หรือกระบวนการสร้างบุคคลให้สามารถปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อมที่ตนเอง
อาศัยอยู่จนสามารถเป็นดวงประทีปส่องน าชีวิตเป็นประตูของความส าเร็จ และเป็นกุญแจแห่ง
อารยธรรม จึงไม่มีประชาชาติใดในโลกอันกว้างใหญ่นี้ที่ปฏิเสธความส าคัญของการศึกษาเพราะต่าง
ตระหนักดีว่า พวกเขามิอาจจะด าเนินชีวิตอยู่ได้อย่างสงบสุข หากปราศจากการศึกษาและความจริง
แล้วการศึกษานั้นไม่เพียงแต่จะมีความจ าเป็นต่อมนุษย์เท่านั้น หากแต่ยังมีความส าคัญทั้งทางตรงและ
ทางอ้อมต่อสรรพสิ่งทั้งมวลไม่ว่า สัตว์ สิ่งของ รวมทั้งจักรวาลด้วย เพราะอันเนื่องมาจากการศึกษา
ของมนุษย์นี้แหละท าให้โลกนี้สงบสุขหรือเกิดความหายนะ จากแนวคิดข้างต้น พอสรุปได้ว่า
การศึกษาในอิสลาม หมายถึง กระบวนการเรียนรู้โดยยึดเอาบทบัญญัติศาสนาเป็นหลัก เพื่อสร้างคน
ฺ
ให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ และมีความส าเร็จตามความประสงค์ของอัลลอฮ สามารถตอบสนอง
ความต้องการขั้นพื้นฐานของมนุษย์เพื่อให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ในทุก ๆ ด้าน ทั้งร่างกาย จิตใจ
อารมณ์ สังคม และสติปัญญา เพื่อเป็นบรรทัดฐานในการปฏิบัติ เพื่อน าสู่ความส าเร็จสูงสุดทั้งในโลกนี้
และโลกหน้า
การศึกษาในทัศนะอิสลามไม่ได้แบ่งแยกว่า จะต้องศึกษาเฉพาะวิชาการด้านศาสนา
เพียงด้านเดียว ซึ่งหากพิจารณาจากเนื้อหาค าสอนข้างต้นแล้ว จะเห็นว่า ศาสนาอิสลามต้องการให้
มุสลิมเข้าใจและมีความรู้ทั้งทางโลกและทางศาสนาควบคู่กันไป ซึ่งตรงกับหลักการของอิสลามว่า
“ศาสนาอิสลามไม่แบ่งแยกศาสนจักรออกจากอาณาจักร” แต่ได้ด ารงชีวิตด้วยความสมดุลระหว่าง
ทางโลกและชีวิตทางศาสนา (บัณฑิตย์ สะมะอุนและคณะ,2549: 20-21)
อย่างไรก็ตาม การศึกษาของอิสลามได้วางสังกัปไว้ว่า “สิ่งแรกที่ต้องศึกษาเรียนรู้คือ
ฺ
เรื่องของพระผู้เป็นเจ้า (อัลลอฮ)” (มานี ชูไทย, 2544: 281) โดยถือเป็นพื้นฐานแรกที่ส าคัญที่สุดของ
ชีวิตมุสลิมที่จะต้องศึกษาและเข้าใจ การวางพื้นฐานของชีวิตด้วยหลักการและวิชาการทางศาสนาเป็น
แนวทางหนึ่งในการเรียนรู้และเข้าใจพระผู้เป็นเจ้า นอกจากนั้นในแนวทางปรัชญาอิสลามยังยืนยันถึง
การรู้จักและเข้าใจพระผู้เป็นเจ้าด้วยการเรียนรู้สิ่งที่พระผู้เป็นเจ้าสร้างขึ้นทั้งหมด ดังนั้นจึงเป็นที่
ยืนยันได้ว่า การศึกษาในทัศนอิสลามนั้นให้ความส าคัญเรื่องการศึกษาทั้งทางโลกและทางศาสนา
