Page 151 - 001
P. 151
140
แผนที่ที่ 7 อาณาจักร หรรษะ วรรธนะ
ที่มา : วันวิสาข์ ธรรมานนท์
• การบริหารบ้านเมือง การบริหารอาณาจักรของหรรษะยังคงรูปแบบเดิมเหมือนกับ
กษัตริย์ยุคก่อนหน้านี้ กล่าวคือ พระองค์ทรงเป็นผู้นำในทุกๆด้าน รวมไปถึงอำนาจในการใช้
กฎหมายและการตัดสินคดี จากบันทึกของหลวงจีนเหี้ยนซัง หรรษะได้เดินทางไปทั่วทุกพื้นที่ใน
อาณาจักรของพระองค์เพอช่วยเหลือประชาชนของพระองค์ให้อยู่ดีกินดี ทั้งนี้ อาณาจักรของ
ื่
พระองค์ได้แบ่งการปกครองออกเป็นจังหวัดซึ่งเรียกว่า “ภุคติ” (Bhuktis) ภายในจังหวัด
แบ่งเป็นเขตเรียกว่า “วิษยะ” (Vishayas) หมู่บ้านถือเป็นหน่วยงานบริหารที่เล็กที่สุดในการ
ปกครอง ซึ่งรูปแบบการบริหารนี้มีลักษณะเช่นเดียวกันกับสมัยคุปตะ รวมไปถึงการให้เจ้าผู้ถือ
ครองที่ดินจ่ายภาษีให้กับส่วนกลางด้วย ภาษีที่ดินดังกล่าวเรียกว่า “ภะคะ” (Bhaga) ไม่ต้อง
จ่ายเป็นเงิน แต่ใช้วิธีการจ่ายด้วยผลตผลที่ปลูกได้ในที่ดินนั้นๆ นอกจากนี้ยังมีภาษีอื่นๆอีก เช่น
ิ
ภาษีค่าผ่านทาง (toll-tax) และภาษีจากการขายสินค้า (sales-tax) เป็นรายได้อีกทางหนึ่งของ
อาณาจักร ภาษีเหล่านี้จะถูกนำไปเป็นค่าใช้จ่ายต่างๆ เป็นต้นว่า ค่าใช้จ่ายส่วนพระองค์และข้า
ราชบริพาร ค่าใช้จ่ายในการบำรุงพระราชวังและกองทหาร เงินเดือนข้าราชการ งานสังคม
สงเคราะห์ และงานการกุศล
