Page 67 - 032

47

่
ึ
ี
็
ี
ี่
ึ
ิ
ุ
Roth (1977 อ้างถงใน สวิมล ว่องวานช, 2548) เปนนักคิดอกคนหนงทช้ให้เหน
็
ึ
้
็
ี
ี่
็
แนวคิดในทางเดยวกันว่าความต้องการจ าเปนหมายถง ความแตกต่างระหว่างสภาพ ทเปนเปาหมาย
ที่ต้องการให้เกิดกับสภาพที่เปนอยู่จรง เขาอธบายเปนประโยคสัญลักษณไว้คือ " NC =T-A " ในทน้ ี
์
็
ิ
็
ี่
ิ
NC= Needs Candidate หมายถง ความต้องการจ าเปนทต้องการเปนไปได้ทั้งหมด T (Target State)
็
ี่
็
ึ
ุ
ึ
ึ
ี่
้
ิ
หมายถง เปาหมายที่ต้องการบรรล และ A (Actual State) หมายถง สภาพทเปนอยู่จรง การให้นยาม
ิ
็
ี
ี่
ิ
ี
เปน “ความแตกต่าง ” เช่นน้ Scriven และ Roth ได้นยามเกี่ยวกับวามต้องการจ าเปนทมลักษณะ
็
็
็
ิ
ขยายไปจากนยามเดมว่า “ส่งทถอว่าเปนความต้องการจ าเปน ต้องเปนไปตามเงื่อนไข 2 ประการ
ื
็
็
ิ
ี่
ิ
ื
ื
ั
ได้แก่ ประการแรก ถ้าได้ Nc คนหรอองกรจะได้รบประโยชน์หรอ ประการต่อมา ถ้าได้ Nc คน
ิ
หรอองค์กร นั้นจะอยู่ในสภาพที่ไม่พึงพอใจ” หากวิเคราะห์นยามของ Scriven และ Roth ซงอธบาย
ิ
ึ
่
ื
็
์
ื่
ด้วยประโยชน์สัญญาลักษณ ว่า N = T-A ก็จะเหนว่านยามน้ คล้อยตามโมเดลความแตกต่าง แต่เมอ
ิ
ี
พิจารณาต่อไปพบว่า ส่งทถอว่าเปนความต้องการ จ าเปนต้องมเงอนไขคณลักษณะ 2 ประการ
ุ
ี
ื่
ิ
ี่
ื
็
็
ประการแรก “อะไรก็ตามทหากได้มาแล้วก่อให้เกิดประโยชน์อย่างมาก ส่งนั้นถอว่าเปนความ
็
ี่
ิ
ื
ต้องการจ าเปน” และประการที่สอง “อะไรก็ตามที่ไม่ได้รบแล้วจะก่อให้เกิดสภาวะที่ไม่พึงประสงค์
ั
็
ี่
ี
ิ
ส่งนั้นก็ถอว่าเปนความต้องการจ าเปน” เช่นกัน นยามทเปนส่วนขยายน้ช้ให้เหนว่า ความต้องการ
็
็
ิ
ื
็
็
ี
้
ุ
ื
ิ
ิ
ี่
ี่
ั
ี่
จ าเปนคือส่งทน าไปใช้ในการแก้ไขปญหา หรอส่งทท าให้สามารถบรรลเปาหมายทต้องการได้
็
นั่นเอง
็
ุ
กล่มที่ 2 ความต้องการจ าเปนคือประโยชน์ที่ได้รับ
ิ
ุ
ิ
็
Scriven (1991 อ้างถงใน สวิมล ว่องวานช, 2548) แสดงให้เหนว่า นยามของความ
ึ
ั
ี่
็
ต้องการจ าเปนทยอมรบกันส่วนใหญ่คือ นยามความแตกต่าง (Discrepancy Definition) นั้นยังม ี
ิ
ช่องว่างการอธบายอยู่มาก ปญหาของนยามน้อยู่ที่ระดับที่พึงประสงค์ซงเข้าใจกันนั้นมักเปนอดมคต ิ
ิ
่
ั
ึ
ุ
ิ
ี
็
เกินไป ไม่ตั้งอยู่บนพื้นฐานความเปนจรง นอกจากน้ การก าหนดระดับทควรจะเปนของแต่ละคนก็
็
ิ
็
ี
ี่
ุ
แตกต่างกัน Scriven ยกตัวอย่างว่าหากจะถามว่า "หลักสตรในอดมคตคืออะไร" ความต้องการ
ิ
ู
ิ
จ าเปนอาจไม่จ าเปนต้องต้องก าหนดในรปของความแตกต่างเสมอไป เพราะหลายส่งทเปนส่งท ี่
็
ู
ี่
็
ิ
็
ี่
ี
็
็
ิ
จ าเปนและมอยู่ในสภาพจรงโดยไม่ตองก าหนดสภาพทควรจะเปน เช่น อากาศ น ้า อาหาร เปนต้น
็
ิ
ิ
ิ
ี่
ิ
ิ
นยาม Scriven ทช้ให้เหนว่ามความสมจรงมากกว่า คือ นยามเชงวินจฉัย (Diagnostic Needs) ซง
ี
่
ึ
ี
็
็
ี
ิ
ช้ให้เหนว่า บรบท (Context Dependent ) เปนปจจัยส าคัญทก าหนดทศทางความต้องการจ าเปน
ั
ิ
ี่
็
็
ี่
และแน่นอนย่อมมอทธพลก าหนดว่าส่งใดคือส่งทน่าพึงพอใจ (Satisfaction) โดยอธบายว่าระดับ
ี
ิ
ิ
ิ
ิ
ิ
่
ิ
ุ
ความพอใจของแต่ละคนขึ้นอยู่กับความต้องการจ าเปนของคนกล่มตนซงอาจไม่ใช่ส่งจ าเปนของคน
็
ึ
็
ึ
่
ื
ุ
ี
็
อกกล่มหนงก็ได้ แต่ต้องหาวิธเลอกความต้องการจ าเปนที่ส าคัญที่สด
ุ
ี