Page 95 - 0051

88 เพ็ญประภา ปริญญาพล

่
้
้
้
้
่
้
้
้
่
้
้
้
ื
้
้
ตั้ามลำดบเช่นเดยวกบพัยญชนะและนำพัยญชนะกบสัระมาผู้สัมกนเพั�อสัร้างคำ ผู้เรยนรหรือผู้เรยนแบบเกสัตั้อลที่ ์
่
้
่
ื
้
้
้
เป็็นผู้้เรยนร้ที่่�ใชสัมองซึ่กข้วามากกว่า จุะม่ลกษณะการคดแบบลออกจุากกน (divergent thinking) เม�อแก้
่
่
้
้
่
่
่
ั
้
้
้
่
่
้
้
ป็ญหาจุะเร�มจุากภาพัใหญก่อนและแตั้กแข้นงความคดลออกได้หลายคำตั้อบ ดงน�นการเรยนรภาษา ผู้เรยนแบบ
้
่
้
เกสัตั้อลที่จุะเร่ยนรคำที่้�งหมดก่อนว่าออกเสั่ยงอย่างไร หมายถ้งอะไร ก่อนที่่�จุะเร่ยนร้ตั้้วอ้กษรพัย้ญชนะและสัระ
์
้
้
้
่
ที่สัะกดออกมาเป็็นคำ การแก้ป็ัญหาจุะเร�มจุากฐานเป็็นลำดบแรกและจุะหาข้้อสัรุป็หรือคำตั้อบ โดยที่ตั้อนน้�น
่
�
่
�
้
้
ยงไมสัามารถอธิบายให้เข้้าใจุถงข้�นตั้อนที่�ได้มา ผู้้คดแบบเกสัตั้อลที่จุะคดแบบสัร้างสัรรค์และไมยดตั้ดกบกฎีกตั้กา
่
้
้
่
่
้
่
่
้
้
์
่
่
่
ที่่�เป็็นอุป็สัรรคตั้่อการค่ดนอกกรอบ
้
้
้
้
่
์
้
�
ุ
้
�
็
่
่
่
่
�
่
้
้
�
ื
จุากหลกการข้องเกสัตั้อลที่ การเรยนรจุงไมใชการสัอนเพัอใหไดคำตั้อบจุากผู้เรยนที่่เป็นคำตั้อบที่ถกตั้้องที่สัด
้
หรือเป็็นคำตั้อบอย้่ในกรอบอย่างเด่ยวเที่่าน้�น สั่�งที่่�ผู้้้สัอนควรตั้ระหน้กคือ
1. ผู้้้สัอนควรสั่งเสัร่มและสัน้บสันุนให้ผู้้เร่ยนค้นหาความสัมพันธิข้องสั่�งตั้่าง ๆ ที่่�ก่อให้เก่ดป็ัญหา
้
้
้
์
้
่
2. ความไมสัอดคล้อง ช่องว่าง ความคลุมเครือ หรือความอ้ดอ้ดใจุ งง ไม่เข้้าใจุ สับสัน ข้องโจุที่ย์หรือคำถาม
เป็็นเรื�องสัำค้ญข้องกระบวนการเร่ยนร ้ ้
่
้
ื
้
้
3. ว่ธิการเรยนการสัอนที่�อาศยหลกการข้องเกสัตั้อลที่์ นอกจุากองค์รวม บรณาการแล้วยงมหลกการอ�น ๆ อก
้
่
้
่
่
่
้
เช่น การตั้ระหน้กร (awareness) การตั้่ดตั้่อ (contact) เป็็นตั้้น
้
การตั้ระหนกร้ (awareness) เป็็นหวใจุข้องกระบวนการเตั้บโตั้หรือพั้ฒนาการข้องมนุษย์ การเตั้บโตั้และ
่
้
่
้
้
่
้
้
้
่
ื
่
้
�
้
้
้
้
่
้
้
่
�
้
้
้
้
้
พัฒนาการเกดข้นได เมอผู้้เรยนรจุกข้ยายกระบวนการรการคดใหตั้ระหนกรในเรองตั้าง ๆ เชน ตั้ระหนกรถง
�
ื
้
้
้
ความสัมพันธิ์ระหว่างตั้นก้บสั่�งแวดล้อม เป็็นตั้้น
้
้
์
้
ที่่�บ้าน : ความสัมพันธิข้องผู้้เร่ยนก้บสัมาช่กคนอื�น ๆ ในครอบคร้ว เป็็นอย่างไร
้
้
้
้
ที่่�โรงเร่ยน : ความสัมพันธิ์ระหว่างผู้้เร่ยนก้บเพัื�อนในห้องหรือก้บผู้้้สัอนเป็็นอย่างไร
้
่
้
การตั้ระหนกร้้จุะเกดข้้�นได้เม�อคดแบบองค์รวม ไม่คดแยกสั่วนแบบ “ฉนกบฉน” หรือ “ฉนกบเพั�อนข้องฉน”
่
้
้
ื
้
้
่
้
ื
เที่่าน�น แตั้ตั้้องเป็็น “ฉนกบคร” “ฉนกบพั่อแม่” “ฉนกบศาสันาข้องฉน” “ฉนกบศาสันาอ�น ๆ” “ฉนกบคนอ�น ๆ ที่ ่ �
้
ื
่
้
้
้
้
้
ื
้
้
้
้
้
้
้
ค่ดไม่เหมือนฉ้นด้วย”
จุากมุมมองข้องเกสัตั้อลที่์ในเรื�องความสัมพันธิ์ สั่�งที่่�ควรที่ำให้เก่ดข้้�น คือ
้
้
1. เคารพัซึ่�งก้นและก้นแบบไมม่ลำด้บอายุ ไม่หยาบคายก้าวร้าวตั้่อก้น
้
่
่
2. ไมป็ระเม่นตั้้ดสั่น เช่น ความค่ดที่่�ไม่เหมือนเรา ไมตั้้ดสั่นว่าด่ หรือไมด่ ด่น้อยกว่า หรือด่มากกว่า เป็็นตั้้น
่
่
้
้
3. ไวตั้่อการร้บรความร้สั้ก
้
4. ให้กำล้งใจุและม่ความกล้าหาญ กระที่ำแล้วตั้้องร้บผู้่ดชอบตั้ามมาเสัมอ
์
้
้
ที่้�ง 4 ข้้อน่� จุะช่วยสัานสัร้างสัายสัมพันธิก้บสังคมและสั่�งแวดล้อมอื�น ๆ ด้วยบรรยากาศที่่�ป็ลอดภ้ย เป็็นม่ตั้ร
้
และม่ไมตั้ร่ตั้่อก้น
การตั้ดตั้่อ (contact) หมายถง การที่บุคคลตั้ดตั้่อกบตั้นเอง คนอ�น และสั่�งแวดล้อม ที่สัะที่้อนความเป็็นองค์รวม
่
้
่
้
�
�
ื
่
่
ื
้
การตั้ดตั้อกบตั้นเอง หมายถง การพัยายามที่ำความเข้าใจุตั้นเอง พัจุารณาตั้นเองที่งดานบวกและด้านลบ เมอใดที่ � ่
�
้
้
้
่
้
�
่
่
่
่
บุคคลสัามารถตั้ระหนกร้้ตั้วตั้นระดบล้ก เข้าจุะสัามารถตั้ดตั้่อก้บคนอ�นอย่างหนกแน่น ม�นคง ไม่ผู้วเผู้น หรือฉาบฉวย
้
่
ื
้
้
้
้
่
จุากน�นจุงข้ยายการตั้่ดตั้่อสั่สั�งแวดล้อม (รวมธิรรมชาตั้ ดนตั้ร ศลป็ะ) โดยการม่ป็ระสับการณกบโลก และสังคมที่่ �
้
่
้
์
่
่
้
้
้
็
้
ุ
กว้างออกไป็ อาจุสัรป็ไดว่าการตั้่ดตั้่อแบบองค์รวม สัอดคล้องก้บหล้กการข้องเกสัตั้อลที่์ อย่างไรกตั้าม สั่�งที่่�เป็็น
้
่
อป็สัรรคตั้อการตั้่ดตั้อ ไดแก การป็ฏิเสัธิ การไมร้บรความรสั้ก (de-sensitizing) การที่ำตั้้วเองใหยุ่งอย้่เสัมอ และ
่
้
่
่
่
้
้
้
้
ุ
้
้
การที่ำตั้นเองใหช่นชาก้บความร้สั้ก
่
่
่
้
้
้
่
้
่
้
หากลองพั่จุารณาบรบที่ การเรยนร้เชงรุกกบหลกการข้องเกสัตั้อลที่์ มข้้อควรตั้ระหนกในการป็ฏิ่บ้ตั้ ดงตั้่อไป็น � ่
่
1. การถามว่า “อะไร” (อะไรแบบองค์รวม ป็ระกอบด้วย เห็น คด ร้สัก และป็ระสับการณ์) เห็นอะไร?
้
้
้
้
คดอะไร? ร้สักอะไร? และม่ป็ระสับการณ์อะไร? หลงจุากที่สัอนเสัร็จุ หรือระหว่างการสัอน หรือข้ณะที่ม่เหตัุ้การณ ์
่
�
่
�
่
้