Page 145 - 001
P. 145
ี
นโยบายสาธารณะ: แนวคิดพื้นฐาน ขอโตแยงกระบวนการนโยบาย และระเบียบวิธ ยศธร ทวีพล
Public Policy: Basic Concepts, Policy Process Arguments and Methodology
ปญหาอยางเปนทางการ อาจถูกมองแตกตางกันตามสาขาวิชาที่เกี่ยวของ เชน เศรษฐศาสตร
สังคมวิทยา รัฐศาสตรหรือวิศวกรรมศาสตร ซึ่งความแตกตางดังกลาว เปรียบเสมือนเลนสการมองและ
เขาใจปญหา ตัวอยางเชน หากเปนปญหาตามมุมมองสาขาวิชารัฐศาสตร นักวิเคราะหนโยบาย
จำเปนตองตระหนักตอการจัดสรรอำนาจใหม ความสัมพันธเชิงอำนาจ การใหความสำคัญกับการ
แขงขัน อิทธิพลระหวางกลุม ชนชั้นนำ และสะทอนปญหาอยางเปนทางการ (Dunn, 2017: 79) จน
ปญหาเขาสูการรับรูของฝายบริหาร นิติบัญญัติ ตุลาการ ตลอดจนบรรดาขาราชการ (Coplin, 2017)
บทบาทนักวิเคราะห
นักวิเคราะหมีหนาที่สำคัญจัดการกับวงจรนโยบาย ตั้งแตการกำหนดวาระนโยบาย จนถึงการ
ประเมินนโยบาย สำหรับการกำหนดวาระนโยบาย สามารถชวยใหนักวิเคราะหคนหาสมมุติฐาน
ุ
ประเมินสาเหต คาดการณความเปนไปไดและการสังเคราะหมมมองที่ขัดแยงกัน จนกระทั่งนำมาสู
ุ
นโยบายใหม ซึ่งในวงจรดังกลาว นักวิเคราะหจำเปนตองมีทักษะการคาดการณ อันเปนการจัดการกับ
ความคาดหวังในผลลัพธนโยบายของประชาชน ตอมาเปนสวนของการกำหนดนโยบาย วงจรดังกลาวม ี
สวนชวยใหนโยบายถูกสรางขึ้นอยางมีเหตุผล บนพื้นฐานศักยภาพการแกไขปญหาสังคม ม ี
ความสามารถในการระบุคุณคา โดยเฉพาะความเสี่ยง ความไมแนนอนหรือความพึงพอใจนโยบาย
จนกระทั่งสามารถเลือกทางเลือกตางๆ ไดอยางเหมาะสม และนำมาสูการยอมรับนโยบาย ตอมาเปน
การนำนโยบายไปปฏิบัติ ถือเปนการมอบหมายความรับผิดชอบใหแกสวนราชการในการขับเคลื่อน
นโยบาย และสุดทาย การประเมินนโยบาย เกี่ยวของกับการสังเกตผลลัพธ ผลกระทบหรือขอจำกัด ซึ่ง
การวิเคราะหนโยบายภายใตวงจรนโยบายถือวาเปนหนาที่ของนักวิเคราะห (Dunn, 2017)
ั
บทบาทนักวิเคราะหนโยบายในการจดการกับวงจรนโยบายจำเปนตองอาศัยขอมูลเอกสาร
ขอมูลการสังเคราะห บทสรุปสาระสำคัญ เอกสารรายงาน หนังสือพิมพ บทความ บทสรุปการ
ิ
สัมภาษณของผูมีสวนไดสวนเสีย สถิติขอมูลเพื่อพิจารณาตัวแปรที่มีอทธิพลตอการวิเคราะห อยบน
ู
พื้นฐานการใชความร ทักษะ การถกเถียงอยางเปนวิทยาศาสตรเพื่อใหเกิดมุมมองการวิเคราะหอยาง
ู
หลากหลาย อยางไรก็ตามโดยสวนใหญการวิเคราะหนโยบายมักเปนการวิเคราะหเนื้อหา ดังภาพที่ 5.3
ซึ่งเปนวิธีที่แฮโรลด ลาสเวลล ใหความสนใจ (Howland, Becker and Prelli, 2006) เนื่องจากเทคนิค
การวิเคราะหสามารถนำมาสูการสรางความเขาใจนโยบายและสังคม ขอสรุปสาเหตุ ปญหานโยบาย
ภูมิหลังการแกปญหา ทิศทางการพัฒนา การตัดสินใจนโยบาย การระบุและประเมินทางเลือกในการ
แกไขปญหา ผลลัพธนโยบายและขอเสนอแนะนำที่เปนประโยชนตอการกำหนดหรือการนำนโยบาย
สาธารณะไปปฏิบัติในอนาคต อยางไรก็ตามนักวิเคราะหอาจอาศัยมุมมองการวิเคราะหอื่นๆ เชน วาท
125