Page 100 - 001

ี
นโยบายสาธารณะ: แนวคิดพื้นฐาน ขอโตแยงกระบวนการนโยบาย และระเบียบวิธ ยศธร ทวีพล
Public Policy: Basic Concepts, Policy Process Arguments and Methodology


ลดยึดติดกับขั้นตอนแตตระหนักกับการมีสวนรวมและการประยุกตใช

กระบวนการนโยบายจำเปนตองลดการยึดติดกับขั้นตอนที่หลากหลายในกระบวนการ


นโยบาย ซึ่งเปนตัวแบบที่ตายตว แตจำเปนตองหันมาตระหนักตอการสรางความเขาใจในองคความรู
ั
อยางกวางขวาง อาทิ ความแตกตางของนโยบายสาธารณะ ผูมีสวนเกี่ยวของกับการสรางอิทธิพลตอ
นโยบาย การจัดการกบการแขงขัน ขอถกเถียงและขอโตแยงระหวางชนชั้นทางสังคม การพิจารณา
ั

ความหลากหลายของผลประโยชนจากผูมีสวนไดสวนเสียกับนโยบาย ความสัมพันธระหวางเปาหมาย

การรับรูของผูมีสวนเกี่ยวของภายในกระบวนการนโยบาย ไดแก กลุมผลประโยชน ภาครัฐ ฝายนิต ิ
บัญญัติ นักวิจัยและนักขาว ในมิตความเชื่อ มุมมอง คานิยมและการรับรูสถานการณ 
ิ
ตลอดจนความพึงพอใจนโยบายสาธารณะที่แตกตางกัน รวมถึงใหความสำคัญกับการศึกษา
ทางรัฐศาสตรหรือการเมืองเพื่อใหกระบวนการนโยบายเชื่อมโยงกับอำนาจรัฐ (Hill and Varone,
2016; Giacomini and Simonetto, 2020: 738) จนเกิดกระบวนการการมีสวนรวมและการถกเถียง

ระหวางผูมีสวนเกี่ยวของในกระบวนการนโยบาย ซึ่งเปนการปดจุดออนของกระบวนการนโยบาย
สาธารณะที่มักมองนโยบายแบบบนสูลาง อันใหความสำคัญกับการขับเคลื่อนนโยบายของภาครัฐเปน

หลัก ในขณะเดียวกันกระบวนการมีสวนรวมและการถกเถยงระหวางผูมีสวนเกี่ยวของสามารถทำให
ี
กระบวนการนโยบาย อธิบายการสรางนโยบายภายใตปรากฏการณทางสังคมไดอยางเหมาะสม

จนกระทั่งสามารถนำมาเปนเครื่องมือการแกไขปญหาสาธารณะไดอยางเปนเหตุเปนผล
(Sabatier, 2007: 3-4; Sha, 2023: 169-170) ซึ่งเปนขอเสนอแนะสำคัญที่เชื่อมโยงสูการประยกต 
ุ
กระบวนการนโยบายเพื่อแกไขปญหาสาธารณะ โดยจำเปนตองชัดเจน อาทิ การรับรปญหา ถือเปน
ู

การกำหนดวาระนโยบาย สวนการยกรางแนวทางการแกไขปญหาเปนการกำหนดนโยบาย ในขณะที่
ทางเลือกการแกไขปญหาเปนการตัดสินใจนโยบาย และการบังคับใชแนวทางการแกไขปญหาเปนการ
นำนโยบายไปปฏิบัติ และสุดทายการติดตามผลลัพธ ถือเปนการประเมินนโยบายสาธารณะ ดังตาราง

ที่ 3.4 การประยุกตกระบวนการนโยบายสูการตระหนักตอการแกไขปญหาเปนหลัก จึงมีขอบเขต
กวางขวางกวาการศึกษากระบวนการนโยบายภายใตบริบทการเมือง ซึ่งเปนประโยชนตอผูมีสวน
เกี่ยวของในการสรางนโยบายสาธารณะ ตลอดจนการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะอยางเปนรูปธรรม

80