Page 240 - 001

229

สถาปัตยกรรมสมัยวิชัยนคร

วิชัยนคร เป็นรัฐที่สถาปนาขึ้นโดยชาวฮินดูในช่วงที่มุสลิมขึ้นมามีอำนาจในอินเดีย
ภาคเหนือ และสามารถครอบครองพนที่ส่วนใหญ่ของกรรณาฏกะ อานธระประเทศ ทมิฬ
ื้
ุ
นาฑ และบางส่วนของเกระละ ในช่วงเวลา 300 ปีที่วิชัยนครดำรงอยู่ได้สร้างศาสนสถานขึ้น
เป็นจำนวนมาก ซึ่งรูปแบบสถาปัตยกรรมในสมัยนี้มาจากการผสมผสานกันของศิลปะแบบ
จาลุกยะ โหยสฬะ (Hoysala) ปาณฑยะ และโจฬะ

ลักษณะที่สำคัญของสถาปัตยกรรมในสมัยนี้คือ วัสดุที่ใช้ในการสร้างที่เน้นเรื่องการ
ใช้หินแกรนิตเป็นส่วนประกอบหลัก เช่น ห้องโถง ทางเข้า และกำแพง ในขณะที่โครงสร้าง
ส่วนบนเลือกใช้อิฐและปูน เทวาลัยยังคงประกอบไปด้วยวิมาน อันตะราละและมหามณฑป
39
เช่นเดิม เทวสถานขนาดใหญ่มักจะสร้างโคปุระขนาดสูงใหญ่เช่นเดียวกัน โดยมักสร้างด้วยอิฐ
ไม้ และปูนปั้นในรูปแบบสถาปัตยกรรมแบบโจฬะ แต่ละชั้นของโคปุระจะประดับประดาด้วย

ประติมากรรมรูปมนุษย์ เทพ และเทพี ส่วนยอดบนสุดของโคปุระจะเป็นศิขรที่มีทรงคล้ายถัง
บรรจุของเหลว จุดเด่นที่สำคัญของสถาปัตยกรรมแบบวิชัยนครคือเสาภายในมณฑป ซึ่งมี
หลากหลายขนาดทั้งขนาดใหญ่และขนาดกลาง ส่วนกลางของเสามักเป็นรูปประติมากรรม

นูนต่ำ รูปนางรำหรือรูปหงส์ บางแห่งเป็นเสาสองต้นหรือมากกว่าอยู่ชิดกัน มีหน้าตัดรูป
สี่เหลี่ยมผืนผ้าประดับด้วยตัวยาฬ (Yali) ซึ่งเป็นสัตว์ในตำนานที่มีส่วนลำตัวเป็นสิงโตแต่
ิ
ศีรษะเป็นสัตว์อื่นๆ เช่น ม้า ช้าง มนุษย์ และสุนัข เป็นต้น สถาปัตยกรรมที่มีชื่อเสียงได้แก่
เทวสถานศรีรังคาม (Srirangam)

ภาพที่ 80 เสารูปตัวยาฬิ วิชัยนคร
ที่มา : https://upload.wikimedia.org/ [Online], accessed 10 September 2018.

39 แต่เดิมในช่วงที่ราชวงศ์จาลุกยะตะวันตกและโหยสละปกครองดินแดนแถบนี้ มักจะสร้างศาสนสถานด้วยหินชีสต์ (schist)
หรือหินสบู่ (soapstone) ดูเพิ่มที่ V. Jayaprada. (1988). Vijayanagra Temples at Tadapatri an Art Historical Study. Ph.D.
Thesis, Nagarjuna University, p. 121.