Page 55 - GL004

อุปสรรคและความสําเร็จของสิ่งแวดลอมศึกษาฯ ในองคกรปกครองสวนทองถิ่น
องคกรปกครองสวนทองถิ่น (อปท.) มีอิสระในการกําหนดนโยบาย การปกครอง การบริหาร
จัดการ และการเงินการคลัง ตามพระราชบัญญัติและพระราชกําหนดที่ตราขึ้น ประกอบกับรัฐธรรมนูญ
แหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 ไดระบุชัดเจนในมาตรา 290 ถึงอํานาจหนาที่สงเสริมและรักษา

คุณภาพสิ่งแวดลอม ในการจัดการ การบํารุงรักษา และการใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดลอมทั้งที่อยูในเขตพื้นที่ และนอกเขตพื้นที่เฉพาะในกรณีที่อาจมีผลกระทบตอการดํารงชีวิตของ
ประชาชนในพื้นที่ของตน โดยที่ชุมชนทองถิ่นตองมีสวนรวมดวย ทั้งหมดที่กลาวมานี้ชวยเปนปจจัย
ทําให อปท. มีศักยภาพอยางมากในการสงเสริมกิจกรรมสิ่งแวดลอมศึกษาฯ ที่เปนประโยชนตอชุมชน
ทองถิ่น
จากงานวิจัยไดมีการคนพบวา ในชวงทศวรรษที่ผานมา อปท. โดยสวนใหญมีบทบาท
การดําเนินงานพัฒนาทองถิ่นเพิ่มมากขึ้น จากที่เคยเนนเฉพาะงานดานโครงสรางพื้นฐาน เชน ดานการ

กอสราง ปรับปรุง พัฒนาถนน ทางเดินและสะพาน งานดานการดูแลรักษาความสะอาด เปนตน มาให
ความสําคัญเพิ่มขึ้นในดานการพัฒนาคน พัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชน รวมทั้งการจัดสวัสดิการ
สังคม ในขณะเดียวกัน อปท. หลายแหงไดปรับบทบาทการทํางานโดยเปดโอกาสใหประชาชน
มีสวนรวมแสดงความคิดเห็น และสรางกลไกการมีสวนรวมในกิจกรรมตางๆ ของชุมชนมากขึ้น รวมทั้ง
ยอมรับฟงความเห็นหรือขอเสนอแนะของประชาชน
องคกรปกครองสวนทองถิ่น มีประเด็นปญหามากมายที่ตองดําเนินการในเรื่องสิ่งแวดลอม
ชุมชน อาทิ ความเสื่อมโทรมดานทรัพยากรธรรมชาติ ไดแก แหลงน้ำผิวดิน แหลงน้ำใตดิน แผนดิน
มีการทรุดตัว การพังทลายของดินชายตลิ่งจากการกัดเซาะของน้ำ การจับทรัพยากรสัตวน้ำบริเวณ
ชายฝงทะเล การบุกรุกพื้นที่สาธารณะเพื่อการอยูอาศัย

ดานมลพิษ ไดแก ปญหาการกําจัดสิ่งปฏิกูลและของเสียอันตรายจากโรงงานอุตสาหกรรม
และชุมชน ปญหาน้ำเสียที่เกิดขึ้นจากแหลงกําเนิดมลพิษประเภทโรงงานอุตสาหกรรม การเกษตรกรรม
และยานพาหนะทางน้ำ ปญหาอากาศเสียจากโรงงานอุตสาหกรรม และแหลงกําเนิดมลพิษประเภท
ยานพาหนะ นอกจากนี้ มีปญหาเหตุเดือดรอนรําคาญ เชน ฝุนละออง เสียง กลิ่นเหม็นจากการเกษตร
กรรม อุตสาหกรรม และการใชยานพาหนะ
ในขณะเดียวกัน จากการศึกษาวิจัยในภาคสนามของ อปท. ก็ไดพบเชนวา อปท. ใช
กระบวนการเรียนรูสงเสริมชุมชนใหตระหนักถึงผลกระทบจากปญหาสิ่งแวดลอมโดยการมีสวนรวม

มีกิจกรรมในพื้นที่ที่เปนรูปธรรม เชน อบต. บางพระ จังหวัดชลบุรี จัดอบรมความรูเกี่ยวกับปญหา
สารเคมี ใหความรูเกี่ยวกับสาเหตุและวิธีการแกไข กระตุนใหชุมชนคนหาปญหาโดยไปดูสถานที่จริง
ที่มีการลักลอบทิ้งของเสียและกากของเสียอันตราย เปนตน เทศบาลนครระยอง จังหวัดระยอง เทศบาล
เมืองทาขาม อําเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎรธานี และเทศบาลตําบลปริก อําเภอสะเดา จังหวัดสงขลา

54 ¡ÒÃà´Ô¹·Ò§ÊÙ‹ÊÔè§áÇ´ÅŒÍÁÈÖ¡ÉÒà¾×èÍ¡ÒþѲ¹Ò·ÕèÂÑè§Â×¹