Page 86 - การศึกษาวิเคราะห์หนังสืออะกีดะฮฺ อันนาญีน ฟี อิลมฺ อุศูล อัดดีน ของชัยคฺ ซัยนฺ อัลอาบิดีน เบ็น มุฮัมมัด อัลฟะฏอนีย์

64

2.1.6.5 มุอฺตะซิละฮ
์
มุอฺตะซิละฮเป็นกลุ่มศาสนาที่เกิดขึ้นโดยที่ไม่มีความสัมพันธ์กับการเมืองแตกต่างกับ
์
กลุ่มชีอะฮ์และเคาะวาริจญ์ที่มีบทบาทสําคัญในด้านการเมือง เช่น มีการพูดในเรื่องของอิมาม เงื่อนไข
ของอิมามและอื่น ๆ (Hasan Ἰbrāhīm, 1959 : 2/156).

อุละมาอ์ได้มีความเห็นที่แตกต่างกันเกี่ยวกับสาเหตุของการตั้งชื่อนี้ขึ้นมาใช้ แต่ที่ มี
2
1
ชื่อเสียงคือ เนื่องจาก วาศิล เบ็น อะตออ ได้มีความขัดแย้งกับอาจารย์ของเขาอัลอะสันอัลบัศรีย์ ใน
์
ป๎ญหาของมุอ์มินที่ได้กระทําบาปใหญ่ คนนั้นยังเป็นมุอ์มินอีกหรือไม่ ? วาศิล มองว่า หากได้เหมือน
บุคคลนี้ก็ไม่สามารถที่จะเรียกว่าเป็นกาฟิร (ผู้ปฏิเสธ) ได้ แต่ในตรงกันข้ามเป็นสิ่งจําเป็นกับเขาต้องอยู่
อีกที่ตําแหน่งหนึ่ง คือ ฟาสิกฺ (ผู้ฝ่าฝืน) ซึ่งมิใช่มุอ์มินและกาฟิร และได้ย้ายออกไปไกลจากมัสยิด

อัลฮะสัน อัลบัศรีย์ได้กล่าวกับบรรดาผู้ที่อยู่รอบๆ เขาว่า วาศิลได้ออกจากฉัน และจากนั้นมาผู้ต่อต้าน

วาศิลได้เรียกกับวาศิลและผู้ รวมกับเขาว่า มุอฺตะซิละฮ์ ซึ่งแปลว่า ผู้ที่ห่างไกล (al-Shahrastāniy,
1976 : 1/48 ; al-Safārīniy, 1982 : 1/72, 364).
มีนักวิชาการมองกับทัศนะนี้ว่าเป็นทัศนะที่อ่อน (เฎาะอีฟ) ด้วยสาเหตุดังนี้คือ
์
1 ) เพราะการย้ายของวาศิลหรืออัมรู เบ็น อุบัยด จาก ฮะละเกาะฮ (การชุมนุม
เป็นวงกลม) ในมัสยิดไปที่อื่นนั้น ไม่ใช่เป็น ประเด็นสําคัญที่ถูกต้องที่จะได้รับแต่งตั้งเป็นชื่อกลุ่ม

์
(ฟิรเกาะฮ)
2 ) มีสายรายงานที่แตกต่างกันในเรื่องของการแยกย้าย

3) เพราะว่าชื่อ มุอฺตะซิละฮ์ เป็นชื่อของมัซฮับหรือทัศนะที่มีอุดมการณ์ ไม่ใช่

เฉพาะการแยกออกจากสถานหนึ่งไปยังอีกสถานหนึ่งเท่านั้น (Ἀhmad Ἀmīn, 1959 : 288-289).
อย่างไรก็ตามพวกมุอฺตะซิละฮ์เองก็ไม่ยอมรับกับชื่อนี้ พวกขาจะเรียกชื่อกับตัวเองว่า

อะฮฺลุตเตาฮีด วัลอัดลฺ เพราะพวกเขามีความเข้าใจว่าการปฏิเสธคุณลักษณะต่างๆ นั้น คือ อัตเตาฮีด

และมีความเข้าใจว่าการปฏิเสธอัลเกาะดัรนั้น คือ อัลอัดลฺ (ความยุติธรรม) ของอัลลอฮ์ 
์
นับว่ามุอฺตะซิละฮ์สืบทอดมาจากเกาะดะริ ยยะฮ์และญะฮฺมิ ยยะฮ เพราะใน
มุอฺตะซิละฮ์ได้ปรากฏร่องรอยเจือปนของทั้งสองอยู่ และด้วยเหตุนี้ทําให้ส่วนใหญ่เรียกชื่อ มุอฺตะซิละฮ ์
ด้วยเกาะดะริยยะฮ์ เพราะพวกเขาสอดคล้องกับเกาะดะริยยะฮ์ที่เชื่อว่ามนุษย์นั้นมีความสามารถที่จะ

กระทําด้วยตนเองอย่างโดดเดียวและอิสระจากอัลลอฮ ์  และจะเรียกชื่อมุอฺตะซิละฮ์ด้วย

ญะฮฺมิยยะฮ์ เพราะพวกเขาจะสอดคล้องกับญะฮฺมิยฺยะฮ์ในเรื่องของการปฏิเสธคุณลักษณะต่าง ๆ

1
ท่านมีชื่อเต็มว่า วาศิล เบ็น อะฏออ์ อัลฆัซซาล อะบู ฮุษัยฟะฮ์ เป็นแกนนํามุอฺตะซิละฮ์ เสียชีวิตในปี ฮ.ศ. 131 (al-Zirikliy, 2002 :
8/108).
2
ท่านมีชื่อเต็มว่า อะบู สะอีด อัลฮะสัน เบ็น อะบี อัลฮะสัน ยะสาร อัลบัศรียฺ เป็นตาบิอีน เสียชีวิตในปี ฮ.ศ. 110 Abū Qāsim, n.d.:
(
727 ; Ἰbn Khalikān, 1900 : 2/69).