Page 80 - 026
P. 80
80
1. ตัรบียะฮ์ หมายถึง กระบวนการหนึ่งที่สร้างบุคลิกภาพของมนุษย์จากระดับหนึ่ง
ไปสู่อีกระดับหนึ่งที่บรรลุถึงจุดมุ่งหมายสุดท้าย คือมนุษย์ที่สมบูรณ์ที่ภักดีต่ออัลลอฮฺด้วยความ
บริสุทธิ์ใจ
2. ตะอ์ดีบ หมายถึง กระบวนการอบรมขัดเกลามนุษย์ เพื่อให้สามารถพัฒนา
ศักยภาพทั้งหลายสู่การสร้างคุณธรรม จริยธรรมที่พึงประสงค์ในอิสลาม
3. ตะอ์ลีม หมายถึง กระบวนการสอนหรือการถ่ายโอนความรู้ให้แก่มนุษย์ เพื่อให้
สามารถปฏิบัติหน้าที่และด ารงสถานภาพของมนุษย์
4. อิรชาด หมายถึง การชี้แนะสู่ทางที่เที่ยงตรงในโลกนี้ดังที่ระบุไว้ในอัลกุรอาน
และอัลหะดีษ
5. ตัดรีส หมายถึง การสอนของบุคคลหนึ่งแก่ผู้เรียนในวิชาใดวิชาหนึ่ง
จากค านิยามข้างต้น จะพบว่าการศึกษาในอิสลามมีลักษณะเฉพาะดังนี้
1. เป็นการศึกษาตลอดชีพ
2. เป็นการพัฒนาทุกส่วนของความเป็นมนุษย์ ไม่ว่าด้านวิญญาณ สติปัญญา ร่างกาย
และสังคม
3. เป็นการสนองตอบวัตถุประสงค์ของการสร้างมนุษย์ คือเพื่อเป็นบ่าวของอัลลอฮ์
และเป็นตัวแทนของพระองค์บนผืนแผ่นดิน
4. ท าให้สมาชิกของสังคมมีคุณธรรมและจริยธรรม มีความเจริญรุ่งเรือง
เป้าหมายการศึกษาอิสลามในทัศนะของนักปรัชญาและนักวิชาการมุสลิม
(ซอลีฮะห์ หะยีสะมะแอ, 2551)
นักปรัชญาหรือนักการศึกษามุสลิมตั้งแต่ในยุคเริ่มแรกของอิสลามมาจนถึงยุคปัจจุบัน
ได้น าเสนอแนวความคิด ทัศนะหรือมุมมองเกี่ยวกับเปูาหมายการศึกษาอิสลามไว้หลากหลาย ซึ่งจะ
น าเสนอบางทัศนะที่ส าคัญๆ ดังต่อไปนี้
1. อัลฟารอบี (Al-Farabi) มีความเห็นว่าการแสวงหาความสุขเป็นเปูาหมายของเมือง
ที่ดีเลิศ อัลฟารอบี ได้เปรียบเทียบความสุขกับความสมบูรณ์ของทฤษฎีที่จะต้องมีทั้งปรัชญาทาง
ทฤษฎีและการปฏิบัติ ดังนั้นในทัศนะของอัลฟารอบี หน้าที่ของสติปัญญา คือ ต้องรับรองว่าคนนั้นได้
บรรลุถึงระดับคามสมบูรณ์ที่สูงสุด ดังนั้น อัลฟารอบี มีความเชื่อว่าการขัดเกลาสติปัญญาควรเป็น
เปูาหมายสูงสุดของการศึกษา
2. อัล อิควานอัล ซอฟฟา มีทัศนะเกี่ยวกับเปูาหมายการศึกษา คือ การน าเอา
ศักยภาพของ “ผู้รู้” ที่ซ่อนอยู่ออกมาสู่ความเป็นจริง อัลอิควาน กล่าวว่า “ความรู้นั้นมีอยู่โดย
