Page 47 - 001
P. 47
ี
นโยบายสาธารณะ: แนวคิดพื้นฐาน ขอโตแยงกระบวนการนโยบาย และระเบียบวิธ ยศธร ทวีพล
Public Policy: Basic Concepts, Policy Process Arguments and Methodology
2.4.1 การกำหนดวาระนโยบาย
ถือเปนวงจรแรกในการสรางนโยบายตามกระบวนการนโยบาย ซึ่งใหความสำคัญการรับรู
ปญหา ความตองการในการแกไขปญหาของรัฐบาล รวมถึงการสรางความสนใจ การผลักดันใหเกิดการ
รับรูปญหาและแกไขปญหาผานกิจกรรมการมีสวนรวมในการกำหนดวาระนโยบายอยางกวางขวางทาง
สังคม อาทิ การอธิบายปญหา การนิยามปญหา (Casula, 2021; Gultekin, 2014) การระบุสภาพ
ปญหา การสะทอนสาเหตุปญหา การหาแนวรวม การคนหาวิธีในการแกไขปญหา การประเมินผล
กระทบที่คาดวาจะเกิดขึ้น โดยเฉพาะมิติความชอบธรรม งบประมาณและบุคลากร ความเปนไปไดของ
การแกไขปญหาและการแสวงหาโอกาสผลักดันนโยบายของตนจากฝายการเมือง
รวมถึงการถกเถียงเกี่ยวกับขอมูลนโยบายและการสะทอนความตองการของผูมีสวนเกี่ยวของ
กับปญหา อาทิ ภาครัฐ ภาคเอกชน ประชาชน (Höchtl, Parycek and Schölhammer, 2016; Perl,
2020: 23) ภาคประชาสังคม สื่อ (Grossman and Richter, 2021; Peters, 2018; ณัฐกริช เปา
อินทร, 2561: 60) ซึ่งเปนประโยชนในการสรางนโยบายและเพิ่มความไดเปรียบใหแกรัฐบาลในการนำ
ิ
นโยบายไปปฏิบัต อยางไรก็ตามแมการกำหนดวาระนโยบายตระหนักตอการมีสวนรวม แตหัวใจสำคัญ
ของการกำหนดวาระนโยบายสาธารณะ ถือเปนบทบาทหนาที่สำคัญของประชาชน เนื่องจากเปนผูม ี
สวนไดสวนเสียที่มีความธรรมและมศักยภาพในการสะทอนปญหาสาธารณะโดยตรง
ี
ตลอดจนพรอมในการระบุทางเลือกการแกไขปญหาสาธารณะและสามารถระบุการแขงขัน
ทางนโยบายสาธารณะระหวางกลุมสังคมที่ตางกันทางอำนาจ อุดมคติ ความเชื่อและมุมมองไดอยาง
เหมาะสม (Birkland, 2007: 63-63) โดยหลังจากการกำหนดวาระนโยบายผานกิจกรรมดังกลาว
ขางตน หากปญหาสาธารณะผานการรับรู เปนที่ยอมรับ ไดรับความสนใจจากประชาชนหรือรัฐบาลจะ
ถือวาปญหาสาธารณะสำคัญและจำเปนตอการแกไขปญหา ความสำคัญและความจำเปนของปญหา
ื่
สาธารณะจึงเขาสูการกำหนดวาระนโยบายสาธารณะ ซึ่งมีโอกาสถูกนำมาสรางนโยบายสาธารณะเพอ
แกไขปญหาตอไป (Heinelt, 2007: 113) หัวใจสำคัญของการกำหนดวาระนโยบายสาธารณะจึงเปน
การพิจารณาการรับรูปญหาเพื่อนำมาสรางนโยบายสาธารณะใหม (Birkland, 2007)
2.4.1.1 ขั้นตอนการกำหนดวาระนโยบาย
ในการกำหนดวาระนโยบายมักเผชิญหนากับปญหาหลากหลาย รุนแรง ซับซอน จำนวนมาก
และมีขอบเขตกวางขวาง ขั้นตอนการกำหนดวาระนโยบายจึงใหความสำคัญกับการนิยามวาระ
นโยบาย ซึ่งเปนการนิยามปญหาและระบุประเด็นปญหาเพื่อสรางการรับรูใหแกสาธารณะอยาง
27