Page 49 - 001

ี
นโยบายสาธารณะ: แนวคิดพื้นฐาน ขอโตแยงกระบวนการนโยบาย และระเบียบวิธ ยศธร ทวีพล
Public Policy: Basic Concepts, Policy Process Arguments and Methodology

ตอมาเปนวาระสถาบัน (institutional agenda) เปนวาระนโยบายรองลงมาจากวาระระบบ
เปนวาระที่กลาวถึงความคิด ความเชื่อ มุมมองและทัศนคติของผูมีอำนาจหนาที่ตัดสินใจนโยบาย

โดยเฉพาะรัฐบาลและสวนราชการ ซึ่งวาระดังกลาวถือวามีอิทธิพลตอการกำหนดนโยบาย โดยเฉพาะ
ั
ในประเทศกำลังพัฒนา แตเปนวาระที่มีขอจำกดในการสรางนโยบาย เนื่องจากมกถูกมองวาเปนการ
ั

ผลักดันนโยบายสาธารณะเพื่อผลประโยชนทางการเมือง ทำใหนโยบายที่ถูกผลักดันโดยวาระดงกลาว
ั

ไมสามารถปฏิบัติไดอยางเปนรูปธรรมและตอเนื่อง อยางไรก็ตามแตละระดับวาระนโยบายถือวาม ี
อิทธิพลตอการกำหนดนโยบายตางกัน ขึ้นอยูกับสภาพปญหา ประเด็นปญหา บริบทปญหาและความ
เขมแข็งของกลุมอิทธิพล อาทิ สื่อ นักการเมืองหรือกลุมองคกรไมแสวงหาผลกำไร สุดทายวาระตางๆ

จากการถกเถียงของกลุมอิทธิพลอาจเปนปจเจกบุคคลหรือกลุมทางสังคม จะนำมาสูวาระการตัดสินใจ

(decision agenda) ซึ่งมีกระบวนการทางการเมืองเปนผูทำหนาที่ตัดสินใจ
ภายใตแตละระดับวาระนโยบายมักมกลุมสนับสนุนหรือตอตานการเปลี่ยนแปลงนโยบาย
ี

เปรียบเสมือนผูไดรับประโยชนและเสียประโยชน โดยหากการผลักดันวาระนโยบาย กอใหเกิดการเสีย
ประโยชนหรืออำนาจการควบคุมวาระนโยบาย กลุมผูสูญเสียประโยชนมีแนวโนมขยายขอบเขตความ

ขัดแยงผานสื่อ สัญลักษณ ภาพลักษณและเครื่องมืออื่นๆ ตามแตละบริบทของประเทศและยุคสมัยที่ม ี

การเปลี่ยนแปลง ในขณะที่หากการผลักดันวาระนโยบายกอใหเกิดประโยชนแกกลุมตน กลุมดงกลาว
ั
ยอมแสดงออกโดยการสนับสนุนฝายการเมือง อยางไรก็ตามแมกลุมไดรับประโยชนและสูญเสีย
ประโยชนแสดงออกตอการสนับสนุนนโยบายตางกัน แตกลุมเสียประโยชน ถือวามีอิทธิพลตอการ
ระดับวาระนโยบาย ซึ่งการขยายขอบเขตความขดแยงของกลุมดังกลาว อาจนำมาสูการเปลี่ยนแปลง
ั
สถานการณทางการเมือง อาทิ การเลือกตั้งใหม การปฏิรูปโครงสรางการบริหารราชการแผนดินเพื่อให

กลุมตนกลับเขาสูอำนาจและมีบทบาทผลักดันวาระนโยบาย (Birkland, 2007: 67-69)

29