Page 136 - 001

ี
นโยบายสาธารณะ: แนวคิดพื้นฐาน ขอโตแยงกระบวนการนโยบาย และระเบียบวิธ ยศธร ทวีพล
Public Policy: Basic Concepts, Policy Process Arguments and Methodology

5.2 ภูมิหลังการวิเคราะหนโยบาย

นโยบายศาสตรมีมุมมองกวางขวางครอบคลุมการวิเคราะหนโยบายสาธารณะ (Ascher,
2007: 141) ซึ่งถูกกลาวถึงอยางแพรหลายตั้งแต ค.ศ. 1950 ถึง 1970 ในกลุมประเทศมหาอำนาจ

โดยเฉพาะสหราชอาณาจักร ตลอดจนสหรัฐอเมริกา เริ่มตระหนักตอการผลิตบุคลากรที่มีความร ู
ความสามารถในการวิเคราะหนโยบายเพื่อสรางความรูเกี่ยวกับนโยบายสาธารณะใหแกสังคม (Hassel

and Wegrich, 2022: 2) ในชวงแรกการวิเคราะหนโยบายถูกนำมาเปนกรอบการวิเคราะห
กระบวนการหรือวงจรนโยบาย เนนพิจารณาขั้นตอนนโยบายเพื่อสะทอนความสัมพันธระหวางขั้นตอน

หรือวงจรนโยบาย มีเปาหมายเพื่อศึกษาและทำความเขาใจนโยบายสาธารณะ อยางไรก็ตามการ
วิเคราะหนโยบายภายใตกระบวนการนโยบาย ถือวาเปนการวิเคราะหนโยบายเบื้องตน ตอมาการ

ิ
ั

วิเคราะหนโยบายเร่มถูกนำมาใชกับการวิจยเพื่อการสรางนโยบายบนพื้นฐานหลักฐาน (Bundi and
Trein, 2022: 284) ซึ่งมเปาหมายปรับปรุงการสรางนโยบายในการพัฒนาประเทศ (Martino, 2015)
ี
และการเพิ่มศักยภาพการแขงขันทางเศรษฐกิจ สังคม การเมืองและเทคโนโลย
ี
การวิเคราะหนโยบายจึงสำคัญไมแตกตางกับการสรางนโยบายสาธารณะ (Cairney, 2019;
Hill and Varone, 2016) โดยเปนกิจกรรมที่รัฐบาลทั่วโลกใหความสนใจและนำมาสรางความเขาใจ

การสะทอนปญหา การระบุปญหา การจัดการกับสถานการณ การจัดการกับเงื่อนไขคุณคาและ

การเมือง การเปรียบเทียบแนวทางการแกไขปญหา การกำหนดอำนาจหนาที่ผูกำหนดนโยบาย การ
สรางอิทธพลตอการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมกลุมเปาหมายนโยบาย การนำมาเปนเครื่องมือคาดคะเน
ิ
อิทธิพลและผลลัพธของนโยบาย การพิจารณาขั้นตอนและผลลัพธนโยบาย การสรางความชอบธรรม

ทางกฎหมาย วิธีปฏิบัติ ขอบังคับ หรือการจูงใจที่เปนการใหคำแนะนำเกี่ยวกับนโยบาย
รวมถึงการสรางนโยบายเพ่อแกไขปญหาสาธารณะ (Parsons, 2007) ในมิติตางๆ อาทิ การ
ื

ออกกฎหมายควบคุมความเร็วยานพาหนะ ซึ่งสงผลตอพฤติกรรมการขับขี่ทั้งทางตรงและทางออม การ
วิเคราะหนโยบายภายใตกิจกรรมดังกลาว จึงกอใหเกิดขอมูลจำนวนมากอันเปนประโยชนตอการ

กำหนดการตัดสินใจนโยบายอยางมีประสิทธิภาพและแมนยำของผูตัดสินใจนโยบายในการแกไขปญหา
สาธารณะที่ซับซอน สงผลกระทบตอประชาชนอยางกวางขวาง รุนแรงและยากลำบากในการแกไข

ปญหาดวยการใชวิธีการทั่วไป (Narain, 2018: 67) การนำการวิเคราะหนโยบายสาธารณะมาใชภายใต 
มุมมองตางๆ ดังกลาวขางตน ถือเปนพื้นฐานทางความเชื่อของนักนโยบายที่มีตอการวิเคราะหนโยบาย
นับตั้งแตชวงหลังสงครามโลกครั้งที่สองเปนตนมา (Hassel and Wegrich, 2022)

อยางไรก็ตามจากอิทธิพลภูมิหลังของการวิเคราะหนโยบายสาธารณะ ทำใหการวิเคราะห

นโยบายสาธารณะไดรับการพัฒนาอยางตอเนื่อง ซึ่งอาจจำแนกเปนการวิเคราะหนโยบายเดิมและการ

116