Page 62 - 001

51

2
ใต้ กับ วฑกไล ซึ่งเป็นนิกายฝ่ายเหนือ นอกจากนี้ยังแตกแยกออก เป็นนิกายย่อยอีก 3 นิกาย
คือ
2.1 นิกายรามานุช มีสัญลักษณ์คือ มีดิลกและเครื่องหมายเป็นขีดเส้นสีขาว 2
เส้นที่หน้าผาก โดยขีดจากตีนผมลงมาจรดคิ้ว และมีเส้นขาวที่ดั้งจมูก

2.2 นิกายมาธวะ มีความเชื่อว่า สิ่งที่เกิดจากสิ่งที่ไม่มีอยู่จริงย่อมเป็นไปไม่ได้
เพราะทุกสิ่งทุกอย่างต้องมีแหล่งกำเนิดของมัน

2.3 นิกายวัลลภะ นิกายนี้เขียนหน้าผากเป็น 4 แบบ คือ 1) ขีดเส้นคู่ 2 ข้าง
แต้มจุดหรือดิลกตรงกลาง 2) เขียนเป็นรูปเกือกม้า แต้มดิลกไว้ตรงกลาง 3) เขียนเป็นรูปเกือก
ม้าและขีดเส้นตรงเส้นหนึ่งตรงกลาง 4) เขียนเป็นรูปไข่

นอกจาก 2 นิกายหลักๆแล้ว ยังมีลัทธิอื่นๆที่ได้รับความนิยม เป็นต้นว่า ลัทธิศักติ ซึ่ง

เป็นลัทธิบูชาพระแม่ สัญลักษณ์ของผู้ให้กำเนิด อันเป็นความเชื่อที่สามารถสืบย้อนไปได้ถึงสมัย
ี
อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ เมื่อถูกนำเข้ามาผนวกกับศาสนาฮินดู จึงถือว่าเทพเป็นอิตถีพละของ
ี
เทพ (กำลังฝ่ายหญิง) ทำให้เทพมีอำนาจมาก ส่วนลัทธิเสาระ (บูชาพระอาทิตย์) และลัทธิ
คาณปัตยะ (บูชาพระคเณศ) ก็ได้รับการนับถืออย่างกว้างขวางเช่นเดียวกัน

ดังที่ได้กล่าวไว้แล้วในบทที่ 4 ว่า ในหลังสมัยมหากาพย์เป็นต้นมา ศาสนาพราหมณ์ได้
หยั่งรากลึกลงและแพร่หลายไปทั่วอินเดีย พวกพราหมณ์มีอำนาจมาก ภาษาสันสกฤตกลายเป็น
ภาษาชั้นสูง คัมภีร์พระเวทเป็นคัมภีร์ที่ศักดิ์สิทธิ์ ทั้งนี้ สามารถอธิบายให้เห็นถึงอิทธิพลของ

ศาสนาพราหมณ์ต่อสังคมอินเดียได้ดังต่อไปนี้
1. ทางด้านเศรษฐกิจ พวกพราหมณ์หรือนักบวชพยายามกุมอำนาจทางเศรษฐกิจด้วย

ิ
ิ
การเน้นความสำคัญที่พธีกรรม จากเดิมที่มีการกำหนดพธีกรรมเป็นแบบง่ายๆให้สลับซับซ้อน
ิ
ิ
ยิ่งขึ้น มีพธีรีตองมากขึ้น ซึ่งในการประกอบพธีกรรมดังกล่าว จำเป็นที่จะต้องใช้เงินทองเป็น
ิ
จำนวนมาก เพราะต้องมีการประกอบพธีบูชายัญ ผู้ที่ได้รับผลประโยชน์จากการประกอบ
พธีกรรม คือ พวกพราหมณ์ เพราะพวกพราหมณ์จะอ้างว่า ตนเป็นพวกเดียวที่สามารถติดต่อ
ิ
กับพระผู้เป็นเจ้าและรู้พระทัยพระผู้เป็นเจ้า พราหมณ์จึงมีอำนาจมากมาย วรรณะที่ได้รับ
ผลกระทบเป็นอย่างมากคือ กษัตริย์ เพราะต้องมีการประกอบพธีทางศาสนาทั้งก่อนออก
ิ
ิ
สงครามและหลังการออกสงคราม การประกอบพธีกรรมเช่นนี้ ทำให้ภาวะทางเศรษฐกิจของ
วรรณะกษัตริย์คลอนแคลนเป็นอย่างมาก
สำหรับวรรณะแพศย์ ซึ่งได้แก่พอค้าและกสิกรก็ได้รับผลกระทบมากเช่นเดียวกัน
่
ื่
เพราะพวกพอค้าจำเป็นที่จะต้องประกอบพธีกรรมทางศาสนาเพอให้พระเจ้าโปรดปราน และ
ิ
่
จะได้ไม่นำภัยพิบัติหรือความไม่อำนวยโชคในทางการค้ามาสู่พวกเขาได้

2 สุชีพ ปุญญานุภาพ. (2541). ประวัติศาสตร์ศาสนา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์รวมสาส์น, หน้า 288.