Page 11 - 0006
P. 11
2
อื่นเพิ่มมากขึ้นตามการขยายตัวของอาณาจักรอิสลาม อีกทั้งความโปร่งใสในการจัดการก็ลดลงตาม
ระดับคุณธรรมและจริยธรรมของผู้ที่เกี่ยวข้อง
แม้ว่าหลักการเรื่องซะกาตจะมีความชัดเจน และมุสลิมถือปฏิบัติกันมาเป็นระยะเวลาพันกวา
่
ปีก็ตาม การศึกษาวิจัยในประเด็นเหล่านยังคงมีความส าคัญและน่าสนใจอยู่ อันเนื่องมาจากประชาชน
ี้
มุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ส่วนใหญ่จ่ายซะกาตในลักษณะปัจเจกชน แจกจ่ายแก่คนที่มีสิทธรับ
ิ
ในวงแคบ และเป็นไปอย่างจ ากัด ท าให้ซะกาตยังไม่สามารถเป็นเครื่องมือในการสร้างสวัสดิการสังคม
และเศรษฐกิจ แก่ผู้ยากไร้ ขัดสน และผู้ด้อยโอกาสในสังคมอย่างมีประสิทธิภาพ
องค์กรที่เกี่ยวข้องกับการจัดการซะกาตในจังหวัดชายแดนภาคใต้ที่ใกล้ตัวมุสลิมที่สุดเห็นจะ
เป็นมัสยิด อย่างไรก็ตามซะกาตที่คณะกรรมการมัสยิดจัดเก็บและแจกจ่ายนั้นส่วนมากเป็นซะกาตฟิต
เราะห์ (ซะกาตที่เป็นอาหาร จ่ายในช่วงวันอีดหลังถือศีลอด) ส่วนซะกาตที่เป็นทรัพย์สิน แทบจะไม่มี
การปฏิบัติ การจัดการซะกาตของมัสยิดอยู่ภายใต้การดูแลของคณะกรรมการอิสลามประจ าจังหวด
ั
ตามพระราชบัญญัติการบริหารองค์กรศาสนาอิสลาม พ.ศ. 2540 ซึ่งมีระเบียบที่เกี่ยวของกับบริหาร
้
กิจการสังคมมุสลิมในประเทศไทยในภาพรวมแต่ไม่ได้ระบุการบริหารจัดการซะกาตโดยเฉพาะ
่
อย่างไรก็ตาม มีบางมัสยิดที่สามารถเป็นตัวอย่างที่ดีในการจัดการซะกาต เชน มัสยิดกลางจังหวด
ั
ปัตตานี มัสยิดบ้านเหนือจังหวัดสงขลา และมัสยิดตะลุบันจังหวัดปัตตานี เป็นต้น (อับดุลสุโก ดินอะ,
ั
2555) โดยอาศัยการจัดการที่มีส่วนร่วมของชุมชนเป็นแกนในการขบเคลื่อน ทั้งนี้การบริหารจัดการ
ซะกาตโดยมัสยิดก็ยังไม่มีระบบและแนวปฏิบัติที่สามารถน าไปใชยังมัสยิดอื่น ๆ ได้ นับเป็นปัญหาที่
้
ผู้วิจัยเห็นว่าการจัดการซะกาตของมุสลิมในประเทศไทยควรมีการพัฒนาเป็นระบบและมีมาตรฐาน
อันจะท าให้องคกร มัสยิดหรือจังหวดอื่นๆ สามารถน าไปเป็นแนวทางการด าเนินงานได้ ระบบการ
์
ั
บริหารจัดการซะกาตที่ดีจึงมีความจ าเป็นต่อการช่วยเหลือคนยากจนและคนด้อยโอกาสในสังคมอย่าง
มีประสิทธิภาพ
ในปีพ.ศ. 2550 กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ได้มีการเสนอร่าง
์
พระราชบัญญัติส่งเสริมกิจการกองทุนซะกาตต่อคณะรัฐมนตรี สมัยรัฐบาลพลเอก สุรยุทธ จุลานนท์
ซึ่งคณะรัฐมนตรีได้อนุมัติในหลักการเมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม 2550 และส่งให้ส านักงานคณะกรรมการ
กฤษฎกาและสภานิติบัญญัติแห่งชาติพิจารณา แต่นักวชาการมุสลิมหลายท่านได้ออกมาคดคาน
ิ
้
ี
ั
พระราชบัญญัติดังกล่าว (ณัฐสุดา เมตตาประเสริฐ, 2553 (ออนไลน์)) ส่งผลให้พระราชบัญญัติส่งเสริม
กองทุนซะกาตไม่ได้ถูกน ามาบังคับใช้ในประเทศไทย อย่างไรก็ตามความพยายามในการจัดตั้งระบบ
ซะกาตยังคงได้รับการผลักดันอีกครั้งในรูปของระเบียบข้อบังคับของคณะกรรมการกลางอิสลามแห่ง
่
ประเทศไทย โดยได้มีการออกระเบียบวาด้วยการส่งเสริมกิจการกองทุนซะกาต พ.ศ. 2559 ให้
คณะกรรมการอิสลามประจ าจังหวัดเป็นองค์กรขับเคลื่อน (คณะกรรมการกลางอิสลามแห่งประเทศ
ไทย, 2559)
อย่างไรก็ตามแนวการปฏิบัติและรูปแบบองคกรซะกาตยังไม่มีความชดเจน ท าให้ไม่เกิดผล
์
ั
ิ
สัมฤทธิ์ที่เป็นรูปธรรม ผู้ที่มีสิทธรับซะกาต อาทิ คนยากจน ขัดสน ไม่ได้รับการช่วยเหลือจากระบบซะ
