Page 35 - 010
P. 35
15
ิ
่
่
ิ
ิ
ุ
ึ
ี่
ี่
ิ
สรปได้ว่า บทบาท หมายถง สทธและหน้าททพึงปฏบัตในฐานะต าแหนงทาง
องค์การทกฎหมายก าหนดและสังคมคาดหวังในบทบาทดังกลาว ซงหน้าททมาพรอมกับต าแหนง
้
ี่
ี
่
ึ
่
ี่
่
่
ี่
นั้นจะมีความแตกตางกันตามสถานภาพทด ารงอยู ่
(ข) แนวคิดและทฤษฎีบทบาท
ิ
ี
ี่
ี
่
่
ิ
แนวคดและทฤษฎเกยวกับบทบาทน้ สวนใหญแล้วมักจะพจารณาในด้านทาง
่
์
ิ
สังคมศาสตรและจตวิทยา ซงผู้วิจัยจะน ามาพิจารณาพอสังเขป ดังน้ ี
ึ
่
ุ
ิ
ิ
ี่
็
ฑตยา สวรรณชฏ (2510 : 4) กลาวว่า บทบาทเปนลักษณะของพฤตกรรมทถูก
่
ึ
่
่
ื
็
ก าหนดโดยฐานะต าแหนง ซงบทบาทดังกล่าวแบงออกเปน 2 ลักษณะ คอ
่
ี่
ิ
ุ
ื
(1) บทบาทตามอดมคต (Idea Role) หรอบทบาททผู้ด ารงต าแหนงทางสังคม
ควรปฏิบัต ิ
ี่
ื
ิ
่
ิ
(2) บทบาททปฏิบัตจรง (Actual Role) หรอบทบาทที่ผู้ด ารงต าแหนงทาง
ิ
ิ
ี
สังคมต้องปฏิบัตจรงโดยเขากล่าวว่า “บทบาททปฏิบัติจรง” น้เปนผลรวมของ
็
ิ
ี่
ิ
- บทบาทตามอุดมคต
ุ
่
- บคลิกภาพของผู้ด ารงต าแหนง
- อารมณขณะแสดงบทบาทและอุปกรณ์ของผู้ด ารงต าแหนงทมีอยู
่
ี่
่
์
ิ
ิ
- ปฏิกรยาของผู้เกยวข้อง
ี่
ึ
ี
สงวนศร วิรชยา (2527 : 23-24) กล่าวว่าถ้าจะพิจารณาให้ลึกซ้งจะพบบทบาทอยู ่
ั
ื
5 ลักษณะคอ
(1) บทบาทตามที่ก าหนด หมายถึง บทบาททสังคม กลุ่ม หรอองค์การก าหนดไว้
ี่
ื
ว่าเปนรปแบบของพฤตกรรมประจ าต าแหนงตางๆ ทมี่อยูในสังคม กลุ่ม หรอองค์การนั้น
ิ
ื
ี่
็
ู
่
่
่
ึ
ื
ิ
(2) บทบาททผู้อนคาดหวัง หมายถง บทบาทหรอรปแบบของพฤตกรรมท ี่
ี่
ื่
ู
่
่
ผู้เกยวข้องคาดหวังว่าอยูในต าแหนงจะถือปฏิบัต ิ
ี่
ู
ิ
่
ิ
(3) บทบาทตามความคดของผู้อยูในต าแหนง หมายถึง รปแบบของพฤตกรรมท ี่
่
ี่
ุ
บคคลผู้อยูในต าแหนงคดและเชอว่าเปนบทบาทของต าแหนงทตนด ารงอยู ่
่
ิ
็
่
่
ื่
ิ
ี่
่
(4) บทบาททปฏบัตจรง หมายถง พฤตกรรมทผู้อยู่ในต าแหนงได้ปฏบัตหรอ
ึ
ิ
ิ
ี่
ื
ิ
ิ
ิ
่
ี่
ิ
ิ
ึ
็
่
็
แสดงออกมาให้เหน ซงมักจะเปนพฤตกรรมทสอดคล้องกับบทบาทตามความคดของผู้อยูใน
ต าแหนง
่
ี่
ู
ั
ี่
ิ
ื่
ั
ื่
(5) บทบาททผู้อนรบร หมายถง รปแบบพฤตกรรมทผู้อนได้รบทราบเกยวกับ
้
ู
ึ
ี่
ิ
ู
้
ู
ั
่
่
็
การปฏิบัตบทบาทของผู้อยูในต าแหนง ซงมักจะเลือกรบร และรบรทผิดไปจากความเปนจรงได้
ึ
ี่
้
ิ
ั
่
