Page 79 - 052
P. 79
64
3.2 วิถีชวิตของชาวมุสลิมมลายูในเขตอําเภอเมือง จังหวัดสตูล
ี
ั่
3.2.1 ข+อมูลทวไป
ั้
ี่
ํ
ี่
ํ
อาเภอเมองสตล เป0นอาเภอซงเป0นทตงททาการของรัฐบาลทสําคญของ
ึ่
ํ
ู
ื
ี่
ั
ี
ํ
ิ
ึ
ื
จังหวัดสตูล ดังนั้น ประวัตความเป0นมาของอาเภอเมองสตล จงมความเกยวพนกบประวัตศาสตร ของ
ู
ั
ั
ิ
ี่
ื
ั้
ู
จังหวัดสตล เริ่มตงแตตงเมองสตล เป0นตนมา ตามประวัตศาสตร ของจังหวัดสตลกล/าวไว
ว/า จังหวัด
ู
ิ
ั้
ู
/
ิ
ึ่
ู
ั
ี
สตลเดมไดรวมอยู/กบรัฐเคดาห หรือรัฐไทรบุรี ซงเป0นรัฐหนึ่งในแหลมมาลายู (ประเทศมาเลเซย) ใน
}
็
ั
ี่
สมยพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจุฬาโลก รัชกาลท 1 รัฐเคดาห หรือรัฐไทรบุรีไดตกมาอยู/ในการ
ุ
ั
ี
ปกครองของราชอาณาจักรไทย และทรงไดจัดการปกครองกนเองตามประเพณบ
านเมอง โดยทรง
ื
/
ั้
แตงตงคนพนเมองเป0นกรรมการฝ~ายปกครองและฝ~ายตลาการตามแบบอย/างในแหลมมาลายู ตอมา
/
ื
ื้
ุ
ั
็
ในสมยพระบาทสมเดจพระนั่งเกล
าเจ
าอยู/หัว รัชกาลท 3 ทรงพระกรุณาโปรดเกล
าฯ พระราชทาน
ี่
ิ
ั
บรรดาศักดิ์แก/เจ
าเมองไทรบุรี (สุลตานอะหมดตายุดนยาเล็มซะ) ให
เป0นพระยาไทรบุรีตามแบบอย/าง
ื
/
ื
ั้
ื
เป0นคนแรก ส/วนราชการงานเมองทงหลายในเมองไทรบุรีนั้น ทรงโปรดเกล
าให
อยู/ในความปกครอง
ดแลของเมองนครศรีธรรมราชในเวลาตอมา เนื่องจากรัฐไทรบุรีไดกอความไมสงบขนหลายครั้ง เพอ
ึ้
/
ื
/
ู
ื่
/
/
ขจัดความยุ/งยากในการปกครอง จึงไดจัดการปรับปรุงการปกครองรัฐไทรบุรีเสียใหม โดยแบ/งแยกรัฐ
ื
/
ื
ไทรบุรีตงเป0นหัวเมองตางๆ จํานวน 4 เมอง คอ เมองกบังปาสู เมองเปอร ลิส เมองไทรบุรี และเมอง
ั้
ื
ื
ื
ื
ื
ุ
/
สตล เมอปG พ.ศ. 2376 โดยทรงแตงตงเชื้อพระวงศของพระยาไทรบุรีขนปกครองเมองแตละเมอง
ู
ึ้
ื่
ื
ั้
ื
/
/
ื
ู
สําหรับเมืองสตูลนั้นได
ทรงโปรดเกล
าแตงตงให
ตวนกปoศนู ซงเป0นตนตระกลสนูบุตร มาปกครองเมอง
ู
ึ่
ั้
ู
ิ
ิ
สตล และพระราชทานบรรดาศกดให
เป0นพระยาอภัยนุราชชาตรายาภักดศรีอนดราวิยาหยาพระยา
ิ์
ั
ี
สตูล เป0นเจ
าเมืองสตูลคนแรกและให
เมืองสตูลอยู/ในความดูแลของเมืองนครศรีธรรมราชตามเดิม
็
เมื่อ พ.ศ. 2440 สมัยพระบาทสมเดจพระจุลจอมเกล
าเจ
าอยู/หัว รัชกาล
ี่
ั
ท 5 ทรงโปรดเกล
าให
รวมเมองกบังปาสู เมองเปอร ลิส และเมองสตลเขากบรัฐไทรบุรีอย/างเดมและ
ิ
ื
ู
ื
ื
ุ
ั้
/
จัดการปกครองตั้งเป0นมณฑลเทศาภิบาล เรียกว/ามณฑลไทรบุรีและโปรดเกลาแตงตงให
พระยาไทรบุรี
/
เป0นขาหลวงเทศาภิบาลมณฑลไทรบุรีสืบตอมาถง พ.ศ. 2452 รัฐบาลไทยและรัฐบาลองกฤษไดทา
ึ
ั
ํ
ั
สัญญตกลงแบ/งปoนเขตแดนกน ระหว/างสหพนธรัฐมาลายูกบประเทศไทย โดยประเทศไทยยินยอมยก
ั
ั
ั
/
เมองในแหลมมาลายูซงอยู/ในปกครองของไทย ไดแก รัฐกลันตน รัฐตรังกานู รัฐไทรบุรี ให
อยู/ในการ
ึ่
ื
/
ุ
ื
ื่
ปกครองของสหราชอาณาจักรองกฤษเพอแลกเปลี่ยนสิทธิบางอยางดวยเหตผลทางการเมองสมยนั้น
ั
ั
โดยผลแห/งสัญญาปoกปoนเขตแดนระหว/างประเทศไทยกบสหราชอาณาจักรองกฤษฉบับนี้ มณฑลไทร
ั
ั
ั
บุรีต
องตกอยู/ในความปกครองของสหราชอาณาจักรองกฤษเกอบทงหมด คงเหลือเมองสตลเพยงเมอง
ื
ี
ู
ื
ื
ั้
ี
ี่
ื่
ั้
ั
เดยวทอยู/ในราชอาณาจักรไทย ทงนี้ดวยความซอสัตย และจงรักภักดตอองคพระมหากษตริย ไทยของ
/
ี
ี่
ู
ึ้
ั
เจ
าเมองสตลในสมยนั้นเป0นส/วนประกอบทสําคญทเมองสตลมไดตกเป0นเมองขนของประเทศองกฤษ
ี่
ื
ู
ิ
ื
ั
ื
ั
ื
ี
ู
เช/นเมืองอื่นๆ ในแหลมมาลายู เมื่อ พ.ศ. 2453 เมองสตล มฐานะเป0นหัวเมองจัตวารวมอยู/ในมณฑล
ื
ภูเก็ต เมื่อ พ.ศ. 2475 มีฐานะเป0นจังหวัดเช/นเดียวกับจังหวัดอื่นๆ ในประเทศไทย
ื
ู
จังหวัดสตล (เมองสตล) เดมมชื่อเรียกตามภาษาพนเมองว/า “เมองสะ
ี
ื
ู
ิ
ื้
ื
โตย” ซงแปลว/า “ตนกระทอน” สันนิษฐานว/าทตงเมองแตเดมมตนกระทอนมาก นอกจากนี้ยังม ี
ี่
ิ
ั้
/
ื
ี
ึ่
สร
อยชื่อว/า “มาบังนัครา” แปลว/า "เมองพมาน" หรือสถานทอนเป0นทสิงห สถตย ของเทพยดาเมอง
ิ
ิ
ื
ี่
ั
ํ
ื
ี่
