Page 208 - 001
P. 208
197
ภาพที่ 44 ส่วนประกอบของสถูปและแผนผัง
ที่มา: https://commons.wikimedia.org/ [Online], accessed 13 May 2018.
สถูปรุ่นแรกสุดที่ยังหลงเหลืออยูได้แก่ พระมหาสถูปแห่งสาญจี (The Great Stupa
ุ
of Sanchi) ตั้งอยู่ที่เมืองสาญจี รัฐมัธยประเทศ สร้างขึ้นโดยพระเจ้าอโศกในราวพทธ
ุ
ศตวรรษที่ 3 และมีการก่อสร้างเพมเติมเรื่อยมาจนถึงราวพทธศตวรรษที่ 8 ทั้งนี้ พระมหา
ิ่
สถูปตั้งอยู่บนลานกว้างของภูเขาวิทิศคีรี สูงราว 100 เมตร สถูปองค์เดิมมีขนาดที่ไม่ใหญ่นัก
เส้นผ่าศูนย์กลางราว 60 ฟุต และสูงประมาณ 25 ฟุต ไม่พบพระบรมสารีริกธาตุหรือพระอัฐิ
ิ
ธาตุ มีความเป็นไปได้ว่าสถูปในยุคแรกนี้ไม่ได้สร้างขึ้นเพอใช้ในพธีกรรมหรือหลักความเชื่อ
ื่
13
ทางศาสนาพทธหรือเชนแต่อย่างใด อย่างไรก็ดี ในบริเวณเดียวกันได้พบร่องรอย
ุ
โบราณสถานอันประกอบไปด้วยซากอาคาร วิหาร สถูปจำนวนมาก นอกจากสถูปหมายเลข
1 (ซึ่งไม่พบพระอัฐิธาตุ) แล้ว ยังมีสถูปที่สำคัญอีก 2 องค์ คือ สถูปหมายเลข 2 มีอายุราว
พุทธศตวรรษที่ 4 สร้างในสมัยราชวงศ์ศุงคะ พบกล่องบรรจุพระอัฐิธาตุของพระเถระผู้ใหญ่
10 องค์ที่ร่วมในการสังคายนาพระไตรปิฎกสมัยพระเจ้าอโศก ในขณะที่สถูปหมายเลข 3
เป็นที่บรรจุพระอัฐิธาตุของพระโมคคัลลานะและพระสารีบุตร สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นใน
ราชวงศ์ศุงคะเช่นเดียวกัน
13 E.B.Havell. (1915). The Ancient and Medieval Architecture of India: A Study of Indo-Aryan Civilization.
London: John Murray, p. 48.
